Op de ISIL conventie mocht ik en praatje houden over ‘privacy against piracy’ en u kunt uit de titel wel opmaken waar ik zo al over sprak. Het werd dacht ik goed ontvangen en indien u hier meer over wilt weten: u kunt mij altijd privé komen opzoeken. Het onderwerp leent zich namelijk niet echt voor een verslag of om op een internet homepage te zetten.

Dat de actualiteit mij in Canada hielp blijkt uit het volgende verhaal wat juist die dag openbaar werd.

David Friedland, een mijnexploratie-man en vinder van ‘Diamond Fields’ welke ik ooit ook hier geadviseerd had, had met dit werk zo’n $ 200 mio verdiend. Ooit was hij commissaris (geen manager of directeur) van een mijntje in de VS. Dat mijntje maakte een grove fout en er liep cyanide in een meertje. Deskundigen schatten het opruimen op ca $ 8-12 mio. De Environmental Protection Agency maakte er een machts-testcase van en blies de opruimkosten tot $ 150 mio op. Het mijntje was toen al failliet en dus zocht de EPA naar minder kale kippen. Friedland was een perfect slachtoffer, hij had net de verkoop van zijn Diamond Fields aandelen aangekondigd en dus meer dan genoeg om aan de opruiming op EPA-basis te betalen. Probleempje was dat Friedland Canadees is en in Canada woont. Geen probleem dus: de EPA vind de Canadese overheid bereid om achter gesloten deuren, zonder dat Friedland van iets weet/wist, zonder advocaat of juridische bijstand, een ‘rechtszitting’ in Canada te houden. Het zal u niet verbazen dat in dit opzetje Friedland veroordeeld werd tot schadevergoeding van $ 150 mio en dat er onmiddellijk beslag op zijn vermogen werd uitgesproken.

Waar doelt het woord milieu-maffia eigenlijk op?

Het doortrapte van dit soort methodes is dat je effectief koudgezet wordt om verdere activiteiten te ondernemen: zakelijk , maar ook het voeren van een kostbare verdediging is practisch erg lastig als men overal beslag op heeft gelegd. Er zijn voorbeelden waarbij financiële instellingen in hun onschuld dan maar die boete betaalden, want als ze in dit doortrapte spel al ooit na maanden of jaren gelijk kregen, waren ze inmiddels toch failliet omdat ze in de tussentijd wel de kosten maar geen bedrijfsopbrengsten meer hadden.

Wat leren u en ik daar nu van? Allereerst dat je verschillende potjes op het vuur moet hebben staan: als het met het ene fout gaat, kun je tenminste nog terug komen met het andere.

Bij beleggen moet niet alleen naar de cijferbalans gekeken worden, maar ook naar de ‘milieu’-balans. Daar bedoel ik mee dat er naar eventuele milieuclaims gekeken moet worden; en dat kan heel ver gaan, hetgeen Philip Morris ondervond toen het een kankerclaim van rokers kreeg over tientallen jaren terug en de koers prompt 10% omlaag duikelde.

Daarnaast moet u niet te gemakkelijk denken dat zoiets alleen in Noord Amerika kan. De door Vermeend opgediste voorstellen om directeuren/aandeelhouders te pakken te nemen (vooral in vakantietijd met dit soort voorstellen komen!) lijken op de ultieme retroactieve wetgeving. OK, inmiddels worden de bittere pillen wat verguld en krijgen we er een slokje water bij om het wat makkelijker door te slikken. Hetgeen echter nog niet betekent dat we het dan ook makkelijk kunnen verteren. Feit blijft dat dit soort voorstellen gedaan worden en dat er minstens een deel van doorgaat, wat dus weer tegen onze vrijheid en averechts met de Oost-Europese trend werkt.

Dat brengt mij op het fact finding tourtje naar Rusland. Samen met wat (grotere) beleggingsfonds-managers zijn wij in Moskou, Nizhni Novzgorod en St. Petersburg bedrijven gaan bezoeken en hebben allerlei presentaties gehad.

U wist het al, maar ik weet het nu zeker: communisme en centrale planning werk(t)en niet.

Maar als er maar wat economische vrijheid is dan gaat het onmiddellijk veel beter. Er waren geen rijen meer voor winkels en werkelijk alles is te koop. Dat dat voor onbetaalbare prijzen is voor Russen met een vast inkomen, weet ik ook wel, maar het verschil tussen grauwe eenheidskleding en veelkleurige verscheidenheid is menigeen inmiddels opgevallen.

Ik geloof dat voor Rusland de (vrijheids)trend is gezet; ongeacht wat er met Yeltsin gebeurt, dit is niet meer te stoppen. Wel moet en kan er nog veel verbeterd worden. Maar wat wilt u: tot 5 jaar geleden was accountancy onnodig en waarom zou je verkopers in diens hebben als de overheid jou toch oplegt hoeveel tanks jij komend jaar minimaal moet gaan maken? Kortom er zijn nog veel onvolkomenheden opgebouwd sinds 1918 welke niet even in 5 of 10 jaar worden opgelost.

Daarom ben ik ook heel voorzichtig in mijn adviezen. Op de eerste plaats zou ik nu nog beleggingsfondsen prefereren boven individuele aandelen. Ook hier weer uitzonderingen op de regel: zie s.v.p. eind van dit artikel.

In mijn afwezigheden waren er ook weer interessante voorkennisactiviteiten. Het is vanaf een afstandje moeilijk te begrijpen, gedachtig mijn eerste alinea’s, waarom iemand die verdacht wordt van voorkennis, om te beginnen een week wordt vastgezet. Voeg daarbij de publiciteit erover en schuldig of niet: weer twee carrières afgebroken. En het vergrijp betreft dan 50-100.000 ‘oneerlijke’ winst. Je kunt zo beter aan een sexueel misdrijf schuldig zijn, dan van voorkennis verdacht.

Specifiek:

  • Er komt even de mogelijkheid om aandelen Gazprom te kopen voor 1/3 van de prijs waarvoor ze naar de VS beurs gaan, dit kan door van de plaatselijke aandelen gebruik te maken. Dit luikje is maar kort open. Gazprom omvat ca. de helft van de Russische beurscapitalisatie en is te zien als een staat in de staat. Het heeft o.a. een kwart van de wereld gasvoorraden in bezit.
  • Zo zijn er nog een paar olie maatschappijen die voor minder dan 1/20 van westerse oliemaatschappijen staan gewaardeerd. Ook al is er een landen- en waarderingsrisico: een korting van 95% is teveel.
  • Grapje: zoals u weet tracht ik niet eigenzinnig te zijn. Daarom lees ik letterlijk van alles; ook Rienk Kamer die binnenkort weer zijn jaarlijkse symposium houdt, waar hij tal van aanbevelingen doet. In de paginagrote advertenties is hij terecht een beetje vaag over totaal 3 aanbevelingen: anders komt er niemand. Indien u echt nieuwsgierig bent kan ik de twee Russische aanbevelingen verklappen vòòr deze aan honderden geinteresseerden(/kopers?) bekend worden gemaakt. U belt mij maar. Is dat nu voorkennis?