Lezers met een goed geheugen zullen zich wellicht nog mijn stukjes van enkele maanden geleden herinneren. Mijn bedoeling daarmee was niet zozeer een bepaalde visie te propageren (mocht ik daarin geslaagd zijn dan is dat natuurlijk meegenomen), als wel een alternatieve interpretatie van het libertarisme voor te stellen: libertarisme dan niet meer zozeer als een kwestie van een strikt te volgen partijlijn met omlijnde geloofspunten, maar eerder als (even slikken, want dat wordt nogal een bombastische formulering) een harmonische ideeënecologie rondom bepaalde sleuteltermen als vrijheid, eigendom, eigenbelang, individualisme, authenticiteit. Niet het feit dat een bepaalde denker het 24-karaat goede antwoord geeft op de vraag: “zou x in een libertarische maatschappij toegelaten of verboden zijn” is bepalend voor de waarde die we hem toekennen, maar wel: zijn bepaalde van de visies en hypotheses die hij biedt vruchtbaar om een op vrijheid gebaseerde levens- en maatschappijbeschouwing te verrijken. Van daaruit gezien verdienen b.v. meestal “links” gerangschikte auteurs als een Ivan Illich, een Norman Brown, een Schumacher (“Small is beautiful”) een nogal hoge quotering. Maar ook onder de in libertarische kringen wat meer bekende auteurs mag onze belangstelling gerust wat verder gaan dan het nogal overtrokken en nu trouwens op de terugweg zijnde objectivisme van Ayn Rand (sorry als ik daarmee mensen voor het hoofd stoot, maar dat je uit het aristoteliaanse A = A zomaar kunt deduceren wat er vandaag moet gebeuren om de sociale zekerheid gezond te maken gelooft niemand meer… behalve precies de objectivisten).

Of ze dit willen toegeven of niet (en persoonlijk vind ik dit een zeer gelukkige zaak) de meeste libertariërs zijn sterk beïnvloed geworden door de stelling van Thomas S.Kuhn (“The Structüre of Scientific Revolutions”) die erin bestaat dat de keuze van een bepaalde wetenschappelijke hypothese inderdaad precies DAT is: een KEUZE, d.w.z. een actieve daad, een beslissing en als dusdanig niet zover verwijderd van andere beslissingen die men in het leven neemt: wat zal ik vandaag eten, voor welk beroep zal ik studeren, welk schilderij zal ik kopen om aan mijn muur te hangen, enz… Iemand die beter dan ik thuis is in de wiskunde heeft mij eens verteld dat de wiskundigen elke theorie wantrouwen die niet “mooi” is …. met goed gevolg, want de “lelijke” theorieën blijken uiteindelijk toch niet houdbaar.

Maar goed, er zijn dus behalve die van Ayn Rand een heleboel andere manieren om de problemen van vrijheid enz. te bekijken, waarvan de meeste het ultra-rationalisme van Ayn Rand (die het verdedigen van een vrije maatschappij herleidt tot een mechanische berekening met als premisse: de natuur van de mens) overboord gooien. Op sommige ervan kunnen we wellicht bij een volgende gelegenheid kort (of, waar de belangstelling bestaat, minder kort) ingaan. De bedoeling is dat dit tot een vruchtbare en, zoals de hippies destijds zegden, geestverruimende dialoog leidt.

Spaar dan ook alvast reeds nu uw commentaar niet.

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR