Onder deze kop schreef Job de Klepper in het Juli/ Augustus nummer van het Maandblad DE VRIJE GEDACHTE*) een artikel: LIBERAAL OF LIBERTAIR. De VRIJBRIEF heeft met De Vrije Gedachte een ruilabonnement. Daardoor kunnen eikaars ideeën worden uitgewisseld en kan nagegaan worden in hoeverre beide groepen daar wijzer van kunnen worden. Tot nu toe heeft dat zich beperkt tot het lezen van elkaars artikelen door de redacties. Maar het is verheugend dat het nu door het artikel van Job de Klepper gekomen is tot een bredere meningsuitwisseling. Ik hoop dat dit tot meer wederzijdse bekendheid en begrip zal leiden.

Eerst over het “vrijdenken”, wat is dat eigenlijk voor iets?

Ik moet bekennen dat mij dat nog steeds niet helemaal duidelijk is. Gelukkig staat in hetzelfde nummer een artikel van Erik van Zomeren, dat daar iets meer over zegt. Daarin definieert hij: “vrijdenken is “ongelovig” denken… de Vrijdenkers wijzen godsdienst “totaal” af”.

Ayn Rand schrijft in ATLAS SHRUGGED: „Denken is een proces van identificatie en integratie”. We zouden kunnen aannemen dat de Vrijdenkers via identificatie en integratie tot de “ongelovige” conclusie gekomen zijn. Iemand anders kan tot een andere conclusie gekomen zijn. Dit hoeft er niet toe te leiden dat deze personen op andere gebieden het altijd oneens zullen zijn.

Het is natuurlijk niet zo dat “vrijdenken” altijd “juist” denken is. Het “ongelovig” denken is geen enkele garantie om altijd tot de juiste conclusies te komen. Ook de Vrijdenker zal in het denkproces moeten bedenken dat hij niet alwetend of onfeilbaar is. Verder zegt Erik van Zomeren dat: „… vrijdenken humanistisch is, dus stelt het de mensen “boven” de staat”.

Ik zou bijna zeggen dat dat puur LIBERTARISCH is! Daarom ben ik het ook (bijna) eens met Erik van Zomeren als hij stelt dat “vrijdenken gevaarlijk is voor de staat”. Als hij het woord “vrijdenken” vervangt door “denken” in de bovenstaande betekenis van Ayn Rand, ben ik het helemaal met hem eens. Maar nu eerst het artikel van Job de Klepper. Laat u niet afleiden door het detail dat hij het heeft over Libertairen, terwijl wijzelf steeds Libertariërs zeggen.

*) Het Maandblad DE VRIJE GEDACHTE is een uitgave van de “Vrijdenkers-vereniging”, Postbus 1087, 3000 BB Rotterdam. DFL. 30,- of BF. 550 per jaar.

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR