Onder privatisering verstaat men in het algemeen het afstoten (verkopen) van staatsbedrijven…
Onder privatisering verstaat men in het algemeen het afstoten (verkopen) van staatsbedrijven en -deelnemingen naar de particuliere sector.
Privatiseren houdt tevens in, dat overheid en semi-overheid de wettelijke bescherming wegneemt, waardoor hun “diensten” een monopoliepositie hebben kunnen verwerven. Deregulering is noodzakelijk om op lange termijn van de privatisering een succes te maken.
Waarom privatiseren?
a) Efficiënter, dus goedkoper!
De inefficiëntie van de door de overheid gecontroleerde bedrijven en diensten is de voornaamste reden om te privatiseren. De gedachte dat overheidsbedrijven goedkoper zouden zijn dan particuliere bedrijven, omdat zij geen winst hoeven te maken en door een overheidsmonopolie niet hoeven te concurreren, blijkt in de praktijk onjuist te zijn.
Particuliere bedrijven werken efficiënter en goedkoper juist omdat ze winst moeten maken en hun concurrenten voor moeten blijven. Niet omdat zij hun werknemers uitbuitten zoals zo vaak gezegd wordt, maar omdat zij zich op een dynamische (geen vrije) markt bevinden, waar door organisatorische veranderingen en experimenteren op de vraag van de markt ingespeeld kan worden. Ter verduidelijking: omdat héél veel prijzen door de overheid worden vastgesteld, is er geen sprake van een vrije markt, maar aangezien er wel degelijk concurrentie is spreek ik liever van een dynamische markt.
b) Prijsmechanisme
De reden waarom particuliere bedrijven goedkoper kunnen leveren en betere diensten kunnen aanbieden heeft een prijscalculatie als basis. Immers een economie kan alleen efficiënt functioneren, wanneer goederen en diensten correct geprijsd zijn.
Als prijzen niet onder druk van vraag en aanbod naar een evenwicht kunnen tenderen, zullen er altijd tekorten en overschotten optreden. (Voorbeelden: EG landbouwpolitiek, starre arbeidsmarkt). Particuliere ondernemingen worden door de concurrentie gedwongen om correct te calculeren en hun prijzen af te stemmen op vraag en aanbod.
Overheidsbedrijven zullen geneigd zijn om hun prijzen budgettair neutraal vast te stellen. Mocht er alsnog verlies geleden worden dan zal snel een beroep op de schatkist (dus de belastingsbetalers) gedaan worden, om het verlies aan te zuiveren. Zoals reeds eerder is vermeld, worden veel prijzen vastgesteld en beïnvloed door politieke beslissingen, waardoor prijzen als een signaalfunctie tekort schieten.
Bedrijven komen mede hierdoor in de “rode” cijfers en zoeken dan steun in de vorm van subsidies of protectionistische maatregelen bij de veroorzaker, de overheid. Het functioneren van het marktmechanisme kan niet door ministers en ambtenaren worden overgenomen, hoe goed en integer zij ook zijn, omdat zij de kennis, het inzicht en de informatie niet kunnen hebben, wat zich qua prijzen en technologische ontwikkelingen in de markt afspeelt. Dit moet over gelaten worden aan de mensen die bekend zijn met hun marktsegment en bereid zijn risico’s te nemen.
Op 9 mei a.s. wordt u nader ingelicht over het hoe en waarom van privatiseren. De plaats is het Jaarbeursgebouw in Utrecht. Tijd: 14.00 uur, zaal open: 13.30 uur