De gijzelaarscrisis in Moskou is beëindigd op een manier die te verwachten was; door massief geweld van een staat die weinig achting voor menselijke levens heeft en een intense focus heeft op het tonen van haar macht.
De gijzelaarscrisis in Moskou is beëindigd op een manier die te verwachten was; door massief geweld van een staat die weinig achting voor menselijke levens heeft en een intense focus heeft op het tonen van haar macht. Russische troepen pompten gifgas naar binnen dat 115 van de mensen doodde die de autoriteiten verondersteld waren te redden.
Vladimir Putin verontschuldigde zich voor het verlies van levens maar maakte geen commentaar in de richting van wat iedereen als de onderliggende oorzaak van het geweld onderkent: De weigering van Rusland om een Tsjetsjeense vrije natie toe te laten zonder de despotische overheersing van Moskou.
De Tsjetsjenen zijn ver voorbij het punt van wanhoop. Zoals de Tsjetsjeense commando’s, die 800 mensen gijzelaar hielden in een Moskous theater, vertelden tegen de Russische overheid: “Wij verlangen meer naar de dood dan jullie naar het leven verlangen.”
Een vrouwelijke vertegenwoordiger voor de groep zei op de vrijgegeven video:
“Elke natie heeft het recht op zijn eigen lot. Rusland heeft dit recht de Tsjetsjeen ontnomen en vandaag willen wij deze rechten, die God ons heeft gegeven (zoals hij die ook aan andere naties gegeven heeft) terugwinnen. God heeft ons het recht op vrijheid en het recht op het kiezen van ons eigen lot gegeven. De Russische bezetters hebben ons land met het bloed van onze kinderen bevloeid. Wij verlangden naar een rechtvaardige oplossing. De mensheid is zich niet bewust van de onschuldigen die in Tsjetsjenië sterven: de sjeiks, de vrouwen, de kinderen en de zwakken. Daarom hebben wij deze benadering gekozen. Deze benadering is voor de vrijheid van de Tsjetsjeense mensen. Het maakt niet uit waar wij sterven en daarom hebben wij beslist hier in Moskou te sterven. Met ons zullen honderden zondaars sterven. Als wij sterven, zullen anderen komen en ons volgen, broeders en zusters die bereid zijn om hun leven (op de manier van de God) te offeren om hun natie te bevrijden. Onze nationalisten zijn gestorven, maar de mensen hebben gezegd dat zij (de nationalisten) terroristen en misdadigers zijn. De waarheid is dat Rusland de ware misdadiger is.”
Zij had in bijna alles gelijk, maar niet in haar mening dat onschuldige theaterbezoekers (van wie velen uiteindelijk om het even stierven door de Russen) de prijs voor eeuwen van onderdrukking en volkerenmoord zouden moeten betalen. In hun misplaatste maar gerechtvaardigde woede, offeren woedende Tsjetsjeense jongeren zichzelf en honderden onschuldige levens, in een wanhopige poging om de aandacht van de wereld op het lot van hun verminkte en verkrachte land te richten. De vraag is, luisteren wij hiernaar…?
De Waanzin van het Kremlin
Het verhaal van het Tsjetsjeense lijden is lang: onafhankelijk Tsjetsjenië werd in het begin van de 19de eeuw veroverd door het Russische Imperium na een lange en bloedige oorlog tegen de sterke godsdienstige leider van de Tsjetsjenen, de legendarische Imam Shamil, die het Tsjetsjeense verzet tegen het tsaristische Rusland leidde. De jonge Leo Tolstoy, die in 1840 in het Russische KeizerLeger in Tsjetsjenië diende, was zo verafschuwd door de onrechtvaardige en afschuwelijke koloniale oorlog, dat hij uit het leger trad en een verhaal schreef over de Tsjetsjeense oorlog waarin hij Shamil prees.
Vladimir Lenin verwees naar Tsjetsjenië als het meest achterlijke deel van het Russische imperium – een gevangenis van nationaliteiten – en verklaarde dat de ontwikkeling van deze gebieden het primaire doel van de Bolshevistische regering zou zijn. Deze belofte werd bijgeschreven in het dikke boek van gebroken beloftes van het Socialisme – een mooi bergland met trotse en ondernemende mensen werd volledig door de Communisten vernietigd. De zuiveringen van Stalin van 1937 en de hieruit voortvloeiende deportatie van alle Tsjetsjenen en de Ingush van hun geboorteland naar onbewoonbare delen van Kazakstan in 1944, behoort tot een van de afschuwelijkste pagina’s van de moordende geschiedenis van de Sovjetunie.
De vroegere voorzitter van het Russische parlement, Ruslan Khasbulatov (zelf een etnische Tsjetsjeen), vertelde me dat meer dan de helft van alle Tsjetsjeen uitgeroeid werden – het resultaat van Stalin’s “beleid ten aanzien van nationaliteiten”. Tsjetsjenen die ik in Grozny heb ontmoet vertelden me bloedstollende verhalen over de deportaties: mensen werden voor verscheidene dagen in overbevolkte veewagons geladen, zonder voedsel, water of sanitaire voorzieningen. Lijken reisden met kinderen. KGB-ers vermoordden onschuldigen die protesteerden bij de spoorweg stations.
Het etnisch en godsdienstig reinigen van het Noordelijke Kaukasische district was een direct gevolg van het beleid en de ‘visie’ van Josef Stalin, de “Grote Vader van de Naties”. Het kwam dan ook niet als een verrassing dat de Tsjetsjenen onmiddellijk hun onafhankelijkheid verklaarden na de ineenstorting van de Sovjetunie in December 1991, evenals vijftien andere naties die door de Verenigde Staten en de wereldgemeenschap werden erkend.
Tsjetsjenië verschilde echter van de andere; volgens de Grondwet van Stalin van 1936 kon alleen aan ‘Zuster republieken’ het recht op onafhankelijkheid worden verleend – niet aan “autonome” republieken zoals Tsjetsjenië. Wat er op neerkomt dat Stalin verschillende statussen aan verschillende delen van zijn imperium toewees.
Maar hebben Tsjetsjeen, Tartaren of Dagestanen niet even zo veel recht op een eigen staat als bijvoorbeeld Estland, Armenië of Oost-Timor. De Tsjetsjenen zijn een gekoloniseerd volk dat zich meer dan 200 jaar heeft verzet tegen het keizerrijk Rusland en tegen de imperialistische Sovjetunie. Het is verbazingwekkend dat de Grondwet van Stalin nog als een geldig en wettelijk document door de regering van Bush wordt gezien, die weigert de rechten op zelfbeschikking van de onderdrukte nationaliteiten van Rusland te erkennen.
De invasie van Tsjetsjenië in 1999 door Putin, roept herinneringen op aan de deportaties van Stalin van Tsjetsjenen en Ingush in 1944. De Russische overheid voerde een ongekend grote propaganda campagne tegen Tsjetsjenië als een natie. Recentelijk hebben de Russische media de Tsjetsjeense natie afgeschilderd als een gebied van misdadigers en bandieten, verantwoordelijk voor georganiseerde misdaad en straatgeweld in Rusland. De Russische “journalist” Yuri Mogutin schreef in de krant ‘Novy Vzglyad’ (een Nieuwe Blik) over de Tsjetsjeense natie “dat het de wereld absoluut niets behalve internationaal terrorisme en drugszaken” had gegeven en “elke Rus voelt tegenover Tsjetsjeen een zoölogische, genetische en dierlijke haat.”
De Russische regeringspropaganda (naar de beste tradities van Sovjetindoctrinatie en met medewerking van dezelfde mensen) was, en probeert nog steeds, alle Tsjetsjenen als misdadigers en fanatici af te schilderen. Tsjetsjenen worden afgebeeld alsof ze speciale “nationale” kenmerken bezitten: “brutaliteit, sadisme, fanatisme en fascisme.” Tsjetsjenen worden er zelfs van beschuldigd “Russen dronken te voeren door hen wodka te geven.”
Het doel van Rusland’s acties tegen de Tsjetsjenen werd blootgelegd door de Directeur van het Instituut van Etnologie en Antropologie van de Russische Academie van Wetenschappen, Valery Tishkov:
“Dankzij de pers is niet alleen in Rusland maar ook in het buitenland, een beeld van ‘Tsjetsjeense Mafia’ gecreëerd, dat de sympathie voor Tsjetsjenen heeft geneutraliseerd die zich internationaal als gevolg van de oorlog had gevormd. Ware het niet voor dat beeld, dan zou de internationale steun voor de Tsjetsjenen veel tastbaarder geweest zijn. Ik ben het ook niet eens met het beeld van een ‘Medelin kartel’ of een criminele zone, dat is geschapen. Dat is een mythe. Het misdaadniveau onder Tsjetsjenen is niet hoger dan dat onder Georgiërs of Russen in Moskou. Tegelijkertijd zijn Tsjetsjenen zeer succesvol in zaken.”
Het is niet verwonderlijk dat Tsjetsjenen een directe voortzetting van de Tsaristische en Stalinistische politiek zien in de persuitingen door Russische generaals als “wij hebben een Kaukasus zonder Kaukasiërs nodig” en “wij zijn bereid te vechten tot de laatste Tsjetsjeen, enz.” De Russische president, ex-kGB medewerker Vladimir Putin, beschuldigt hen in het openbaar van hun misdadige karakter en van het runnen van georganiseerde misdaadnetwerken in Rusland. “Wij zullen donkergekleurde terroristen zelfs in hun riolen vinden en hen daar elimineren”, vertelde hij Russische troepen in Tsjetsjenië.
Mikhail Barsukov, op dit moment minister van de Russische regering, kenmerkte Tsjetsjenen op deze manier: “Een Tsjetsjeen kan slechts doden. Als hij niet kan doden, rooft hij; als hij dat niet kan doen, steelt hij. Er is geen andere soort Tsjetsjeen.” Dit is de Russische politieke mening over Tsjetsjenen! De Russische regeringsmythologie zegt dat alle misdaad in Rusland door Tsjetsjenen, of door “de Tsjetsjeense maffia” wordt begaan. Misschien is dit de reden waarom zowel de Democraten als de Republikeinen in de Verenigde Staten, door deze hysterie overspoeld, Putin het groene licht geven en praktisch zijn beruchte oorlog financieren.
Van Aleksandr Barkashov, de leider van de Russische Nationale Partij van de Eenheid, die zichzelf als een fascistische partij gedraagt, tot Alexei Arbatov, de leider van de Liberale vleugel van de Russische Douma, hebben de oorlog in Tsjetsjenië goedgekeurd. Zhirinovsky, die openlijk anti-moslim en anti-Turks (hij bracht wat tijd in een Turkse gevangenis door toen hij daar een uitwisselingsstudent was) is, en de communistische leider Gennadii Zuganov benadrukken de urgentie van het behoud van Rusland als grote natie en een uitbreiding naar het zuiden.
Het is onwaarschijnlijk dat het regime van Putin in Tsjetsjenië kan slagen, waar generaties van ruwe, repressieve overheersing en volkerenmoord hebben gefaald. Vanwege een onverantwoordelijke kliek in het Kremlin ziet Rusland een langdurige confrontatie met Tsjetsjenen, en de Moslimwereld in zijn geheel, tegemoet.
Tot op de dag van vandaag zet de Russische regering, met de stilzwijgende zegen van de regering van Bush (de goede relaties met Rusland is één van zeer weinige, zo niet de enige dubieuze overwinning in zijn buitenlandse beleid), haar agressie tegen inferieure maar, blijkbaar, hoogst gemotiveerde Tsjetsjeense vrijheidsvechters voort. Belastingbetalers in de VS subsidiëren deze oorlog door financiële en militaire steun aan Rusland te financieren.
Russische jachtbommenwerpers en helikopters hebben de hoofdstad van Grozny en talrijke dorpen volledig vernietigd. Laffe, ongerichte nachtelijke bombardementen bleven ongestraft. Tsjetsjenië is inmiddels bezaaid met Russische landmijnen en dag na dag worden Tsjetsjenen hierdoor gedood of verminkt.
Russische regeringsverklaringen versterken de Tsjetsjeense vrees dat nieuwe deportaties wellicht spoedig kunnen beginnen. Die vrees stamt niet alleen uit de droeve geschiedenis van de deportaties van 1944 van Tsjetsjenen en Ingush, maar ook uit de hevige etnische schoonmaakacties van 1992 tot 1993 van de Ingush bevolking van Prigorodnyi Raion – een feit dat volledig wordt genegeerd door de pro-Russische media en het regeringspolitiek van het Westen.
Ambtenaren van de Russische Federale Dienst voor Migratie geven toe dat er verblijfplaatsen geregeld zijn voor vluchtelingen uit Tsjetsjenië in zeven gebieden in centraal en zuidelijk Rusland en dat een operationele groep is opgericht om de actie te coördineren. Het Ministerie van Nood Situaties van Rusland beweert dat het aantal vluchtelingen bijna 150.000 mensen bedraagt.
Het regelen van verblijfplaatsen voor migranten houdt de schone schijn op, die de poging van de Russische propagandaapparatchiks om met gedwongen verdrijven van Tsjetsjeen uit hun geboorteland, hun aspiraties voor onafhankelijkheid te verpletteren, te verbergen. Het proces van gedwongen verhuizing of deportatie is kennelijk reeds begonnen. Het Russische leger lijkt duidelijk voor een tactiek van het verplaatsen van de bevolking gekozen te hebben.
In feite is er weinig of geen bewijs die om het even welke van de bomaanslagen op flatgebouwen verbindt met “Tsjetsjeense terroristen”. Generaal Aleksandr Lebed, tot voor kort één van de populairste kandidaten voor het Russische presidentsschap maar die dit jaar (gemakshalve) in een helikopterongeluk stierf, geloofde dat de zogenaamde “terroristische aanslagen” eigenlijk door het Kremlin zelf werden veroorzaakt. De Tsjetsjeense rebellenleider, Shamil Basayev, heeft trots vorige terroristische aanvallen op Rusland, met inbegrip van een aanval van 1995 op het ziekenhuis in het dorp van Budyonnovsk in Zuidelijk Rusland, voor zich opgeëist. Dit keer echter ontkende hij ook maar iets met de aanslagen te maken te hebben.
Evenals Lebed, gelooft Basayev dat deze bombarderen niet het werk zijn van Tsjetsjenen, maar van het Kremlin of zijn politiek actieve geheime diensten, als een manier om chaos te veroorzaken en de volgende presidentiële verkiezingen te beïnvloeden. Vladimir Putin, een ex-kGB medewerker, zou de leidende kracht hierachter zijn; hij zou proberen om zijn presidentsschap veilig te stellen in het licht van de huidige nationalistische hysterie.
Putin is hierin zeker geen uitzondering. Machtige politici geloven vaak dat zij persoonlijk kunnen profiteren door een crisis van deze omvang op te lossen, zelfs wanneer de echte bron van de crisis de vroegere acties van de staat zelf zijn. Dit keer was de gijzelaarscrisis in Moskou absoluut het werk van Tsjetsjenen. Maar de actie, hoe verschrikkelijk die ook is, onstond niet in een historisch of politiek vacuüm.
Yuri N. Maltsev is als Senior Fellow verbonden aan het Mises Institute en werkte als econoom bij het economisch hervormingsteam van Mikhail Gorbachev alvorens naar de Verenigde Staten te emigreren. Hij onderwijst economie bij de Universiteit van Carthago.
Dit artikel is eerder gepubliceerd op de website van het Ludwig von Mises Institute.
Waarom bepaalde fanatieke moslims kwaad zijn op “ons”.Het antwoord vinden we in de Koran.Deze moslims zijn boos omdat wij geen moslims zijn.In de Koran staat dat God, alle engelen en alle mensen ongelovigen haten.http://www.franklinterhorst.nlWaarom worden kerken en kloster[150!!?] in brand gestoken in gestolen Servische Kosovo en Metochia? Hoe zit het dan met het geweld in het zuiden van Soedan waar heel recent meer dan 300.000 doden zijn gevallen door het geweld van Islamitische milities? Waardoor worden hele stammen in de Hoorn van Afrika geterroriseerd door Islamitische krijgsheren? Hoe zit het met het buitensporige geweld in Nigeria waar moslims in het noorden de Christenen in het zuiden met de dood bedreigen en er inmiddels talloze onschuldige burgers zijn vermoord?Waarom worden in Egypte Koptische Christenen tijdens het vieren van het Kerstfeest door moslims aangevallen?Waarom worden ook in Zweden branden gesticht en hulpverleners aangevallen? Zweden is toch nergens in oorlog met moslims?Zweden vangt Islamitische vluchtelingen op. Waar zijn de moslims in Zweden dan boos over?Opnieuw heeft de fascistische islam een massamoord gepleegd op onschuldige burgers[Rusland]. Ditmaal vielen er minstens 35 doden en 130 gewonden te betreuren.http://www.youtube.com/ Hieronder een beknopt overzicht van eerdere terreuraanslagen in Rusland:
29 maart 2010: Twee bommen ontploffen in het metronetwerk van Moskou. Daardoor vallen ongeveer veertig doden en meer dan honderd gewonden. De verantwoordelijkheid wordt opgeëist door radicaalislamitische rebellen uit Tsjetsjenië.
27 november 2009: Een bomaanslag op de Nevski Express, de treinverbinding tussen Moskou en Sint-Petersburg, kost aan bijna dertig mensen het leven.
1 tot 3 september 2004: Tsjetsjeense rebellen gijzelen een school in de stad Beslan in de aangrenzende deelrepubliek Noord-Ossetië.Terroristen gijzelen meer dan 1.000 baby’s, kinderen, leraars en ouders. Ze schieten naar halfnaakte kinderen die voor hun leven rennen. Na een belegering van 52 uur eindigt de gijzeling in een bloedbad, waarbij 331 gijzelaars en 31 rebellen sterven.
24 augustus 2004: Twee passagiersvliegtuigen die waren vertrokken van Domodedovo storten neer in de buurt van Moskou. Uit onderzoek blijkt dat twee Tsjetsjeense inzittenden zichzelf hebben opgeblazen. Alle passagiers, in totaal ongeveer negentig mensen, komen om.6 februari 2004: In een metrostation in Moskou blaast een man uit het noorden van het Kaukasus zich op. Ongeveer veertig mensen komen om, meer dan honderd mensen raken gewond. In de stad Budennovsk, Shamil Basayev gijzelt ruim 1.500 zieken in een hospitaal. 147 van hen worden gedood.
27 december 2002: Een vrachtwagen vol explosieven ontploft bij een gebouw van de pro-Russische regering in Tsjetsjenië. Meer dan tachtig mensen komen om, ruim tweehonderd personen raken gewond.
23 tot 26 oktober 2002: Tsjetsjeense terroristen gijzelen in oktober honderden bezoekers van een theater in Moskou. Tijdens de bevrijdingsactie vinden 129 gijzelaars en 41 gijzelnemers de dood.
September 1999: Bommen ontploffen in appartementencomplexen in de steden Moskou, Boejnaksk en Volgodonsk. Een explosief in Rjazan wordt ontmanteld. Er vallen meer dan driehonderd doden en ruim duizend gewonden. Enkele weken later trekt het Russische leger Tsjetsjenië binnen en begint de Tweede Tsjetsjeense Oorlog.Tsjetsjenië: iedereen heeft ervan gehoord, niet iedereen weet wat het is. Het gaat om een autonome deelstaat van Rusland, gelegen in de noordelijke Kaukasus en half zo groot als België. Sinds 1994 vechten de Tsjetsjenen een bloedige onafhankelijkheidsoorlog uit, een diffuus conflict dat wordt gekenmerkt door willekeurige terreur tegen mannen, vrouwen en kinderen.En België is, samen met Oostenrijk, hun populairste asielland. Antwerpen en Wenen zijn twee van de belangrijkste bolwerken van de Obsjtsjina (‘Gemeenschap’), zoals de Tsjetsjeense georganiseerde misdaad wordt genoemd. Volgens specialisten is de Obsjtsjina op dit moment de machtigste maffiaorganisatie in de Russische Federatie. Er zijn zelfs al Tsjetsjeense maffiosi opgemerkt op het drielandenpunt van Paraguay, Brazilië en Argentinië – het verdeelcentrum van de Zuid-Amerikaanse cocaïne. De Obsjtsjina zou ook nauwe banden hebben met islamitische terreurgroepen.De fundamentalisten strijden in de Russische Federatie voor een onafhankelijk emiraat in de Kaukasus.Hun doel is de vestiging van een grensoverschrijdend kalifaat in de Kaukasus, een streng-islamitisch regime naar Talibanmodel.Volgens Oemarov [alias de ‘Emir van de Kaukasus] moeten niet-moslims worden verdreven en de islamitische wetgeving sharia worden ingevoerd. Men kan niet echt spreken van een Tsjetsjeense nationale beweging. Het lidmaatschap van een bepaalde clan primeert altijd boven het Tsjetsjeens nationaal gevoel. De politieke loyauteit gaat in de eerste plaats naar de clan. De criminele netwerken die een groot gedeelte van de Tsje-tsjeense economie domineren worden ook via de clans georganiseerd.Het geweld in de noordelijke Kaukasus is duidelijk geen exclusief Russische aangelegenheid meer. De uitstraling ervan is steeds vaker merkbaar in West-Europa, waar tienduizenden Tsjetsjenen wonen.De Nederlandse en de Franse politie hebben twee Tsjetsjenen gearresteerd op verdenking van betrokkenheid bij de moord op filmmaker Theo van Gogh.Volgens het Amsterdamse openbaar ministerie (OM) zijn vingerafdrukken van de twee verdachten, Bislan I. en Marad J., gevonden op respectievelijk een afscheidsbrief die Mohammed B. aan zijn ouders schreef en een cassettebandje waarop Mohammed B., de verdachte van de moord op Van Gogh, vlak voor de moord een boodschap insprak. Beide verdachte Tsjetsjenen behoren volgens het OM evenals Mohammed B. tot de Hofstadgroep, een netwerk van veronderstelde islamitische fundamentalisten. Vorige jaar werd in Denemarken een Tsjetsjeen aangehouden die vermoedelijk een bombrief wilde sturen naar de krant die controversiële cartoons van de profeet Mohammed had gepubliceerd.In Antwerpen werden tien mannen en een vrouw opgepakt [maar ook in Amsterdam zijn drie personen opgepakt ],omdat zij ervan worden verdacht dat zij in België een aanslag wilden plegen.Het gaat om Belgen van Marokkaanse afkomst en Russen met een Tsjetsjeense achtergrond.Een Tsjetsjeense vluchteling die in Oostenrijk woont, is ook opgepakt op de luchthaven van Wenen omdat hij verdacht wordt een aanslag in België te beramen. De arrestanten zouden leden zijn van een Tsjetsjeense terroristische organisatie. Ook de moord op een ex-medewerker van Kadyrov in Wenen, Oostenrijk, in januari van dit jaar doet de schrik toenemen. Umar Israilov wordt vermoord omdat hij klacht heeft neergelegd tegen Kadyrov voor marteling.Tsjetsjenië is belangrijk omwille van de olie, maar ook omwille van zijn strategische positie. West-Europa heeft de regio in het verleden beschouwd als een breekijzer om Rusland vanaf het zuiden te doen uiteenvallen.De voorbije 25 jaar hebben de Verenigde Staten religieuze fundamentalisten ingezet in verscheidene geheime oorlogen.Eerste keer in Afghanistan tegen de Sovjet-Unie en tweede keer in Bosnië[maar ook in gestolen Servische Kosovo] in de jaren ’90. Een rapport van het Amerikaanse parlement, nadien bevestigd, zegt: “De Verenigde Staten hebben Bosnië omgebouwd tot een militante islamitische basis waar duizenden moedjaheddin getraind worden.” Het doel en het resultaat hier is de vernietiging van Joegoslavië.Sinds 1991 volgen de VS dezelfde stategie in Tsjetsjenië, in het zuidwesten van Rusland.Het imperialisme wil in de eerste plaats een zo groot mogelijke impact hebben op de politiek van de Russische regering. Het imperialisme verleent zoveel mogelijk steun om het herstel van het kapitalisme in Rusland te bevorderen, zodat het proces onomkeerbaar is. Tegelijkertijd steunt het imperialisme de pogingen van de Westerse banken en multinationals om zoveel mogelijk greep te krijgen op de Russische economie. Daarnaast wil het imperialisme zijn wil opleggen aan Azerbeidzjan en Kazakstan en zich meester maken van de petroleum en andere grondstoffen. Om dat te bereiken, moedigt het imperialisme de reactionaire nationalisten in Tsjetsjenië aan. Het imperialisme wil voordeel halen uit de oorlog in Tsjetsjenië om het Russische leger te verzwakken, om zo de Kaukasus te kunnen domineren en Rusland beter te kunnen controleren. http://tegenlicht.vpro.nl/afleveringen/2005-2006/de-geur-van-het-paradijs-ii.html
http://asp.gva.be/dossiers/-t/terreurwereld/dossier.asp#bes
Comments are closed.