Ayaan Hirsi Ali blijft met een opvallende hardnekkigheid vechten tegen de onderdrukking van de vrouw in de moslimwereld. Na de publicatie van haar eerste boek De Zoontjesfabriek en enkele scherpe interviews in Nederlandse dag- en weekbladen in 2002 werd ze al snel aangevallen vanuit twee hoeken. In de eerste plaats door mannelijke moslims die zich aangetast voelen in hun eigen patriarchale machtspositie. Zij willen of kunnen niet aanvaarden dat hun zusters en vrouwelijke soortgenoten een eigen leven opbouwen, los van de traditionele familie of clan. Maar ook door westerse multiculturalisten, cultuurrelativisten en linkse intellectuelen die de universaliteit van onze westerse waarden betwisten. Ze verkondigen dat culturen gelijkwaardig zijn en dat we derhalve onze waarden niet aan anderen mogen opleggen. Ze verwijten Ayaan Hirsi Ali dat ze mensen nodeloos kwetst en dat ze daarom beter haar mond zou houden. Sindsdien kreeg ze doodsbedreigingen en staat ze onder permanente bewaking. Ze werd het mikpunt van bedreigingen na haar publieke bekentenis dat ze niet meer geloofde en na haar uitspraak dat de islam een achtergestelde godsdienst is. Haar mond heeft ze sindsdien niet gehouden. In de Tweede Kamer en daarbuiten blijft ze ten strijde trekken tegen vrouwenmishandeling en pleiten voor een ‘Derde feministische golf’ ter bevrijding van de moslimvrouwen.

Eind augustus verscheen haar kortfilm Submission die ze samen met Theo van Gogh maakte. Het is een indrukwekkende aanklacht tegen de vernedering, onderdrukking en mishandeling van moslimvrouwen ingevolge de letterlijke interpretatie en toepassing van de bepalingen in de Koran. Opnieuw tot groot ongenoegen van de zelfverklaarde vertegenwoordigers van de moslimwereld en de cultuurrelativisten. Zij braken de film unisono af wegens ‘beledigend’ voor de islam en ‘schokkend’ zowel qua vorm als inhoud. Afkeuring alom dus, en schieten op de boodschapper. Maar geen enkele criticaster ging in op de essentie van de zaak. Over de verplichting zich te sluieren, de gedwongen huwelijken, de genitale verminkingen, de verstotingen, de eremoorden. Ze gingen niet in op de ziekelijke bepalingen in de Koran die door orthodoxe moslims nog steeds voor waar worden aanzien en oorzaak zijn voor zoveel leed. Niet de film is schokkend wel de afschuwelijke praktijken die dagelijks gebeuren binnen de muren van private woningen waar meisjes en vrouwen vaak letterlijk overgeleverd zijn aan de tirannie van de man en de familie. Waarom veroordelen de vertegenwoordigers van de islam dat niet? Waarom hullen ze zich in stilzwijgen? Bestaan die praktijken in Nederland dan niet? Wie de boeken van moslima’s als Naima El Bezaz, Nahed Selim, Chahdortt Djavann, Samira Bellil, Irshad Manji en vele anderen leest wéét dat het hier ook gebeurt. Wie de Franse politiek volgt wéét dat onder impuls van Fadela Amara meer dan 30.000 moslimvrouwen op straat kwamen om onder de slogan ‘Ni Putes, Ni Soumises’ te betogen tegen de onderdrukking van de vrouw in de moslimwereld.

In haar nieuw boek De maagdenkooi gaat Ayaan Hirsi Ali dieper in op de seksuele moraal van de islam die volgens haar een belangrijk probleem vormt. De obsessie voor het behoud van het maagdenvlies leidt ertoe dat moslimmeisjes tot huisarrest worden veroordeeld, soms in gescheiden ruimtes moeten leven of genitaal verminkt worden door het wegsnijden van de clitoris. Het leidt tot een sfeer van hypocrisie en leugens. Ouders zwijgen over seksuele opvoeding, jongeren hebben stiekem relaties, meisjes laten hun maagdenvlies operatief herstellen, roddels en achterklap zorgen voor wantrouwen, en de eer van de familie moet hoog gehouden worden, desnoods met geweld. Ayaan Hirsi Ali ziet de maagdenkooi als een dubbele kooi: ‘in de binnenste kooi zitten de vrouwen en meisjes opgesloten. Over de vrouwenkooi heen staat weer een grotere kooi waarin de hele islamitische cultuur zit opgesloten’. Moslims moeten uit die kooi breken, zo schrijft ze, maar dat kan alleen als ze zelfkritiek gaan uitoefenen en de bepalingen in de Koran toetsen aan hun morele waarde. Daarvoor rekent ze in eerste instantie op de vijftien miljoen moslims die in het westen wonen waar ze gebruik kunnen maken van de vrijheid van meningsuiting, makkelijk toegang hebben tot informatie en onderwijs kunnen genieten.

Hoezeer die zelfkritiek nodig is blijkt uit de wantoestanden die ze als tolk meemaakte in de vrouwencentra waar steeds meer allochtone vrouwen hun toevlucht zoeken tegen geweld in het gezin. Daarbij wijst ze op een opmerkelijk verschil in behandeling tussen autochtone slachtoffers en allochtonen. Nederlandse vrouwen wordt geleerd assertief te worden, maar bij moslimvrouwen staat ‘bemiddeling’ met de man en de familie centraal. Alsof het haar schuld is dat ze geslagen wordt. Huiselijk geweld bij allochtonen wordt al te vaak cultureel of religieus gelegitimeerd en zelfs goedgekeurd binnen die gemeenschap. De Nederlandse overheid moet die vicieuze cirkel doorbreken, wil ze de moslimvrouwen echt beschermen. Ayaan Hirsi Ali deed namens de VVD ook het omstreden voorstel om meisjes die tijdens hun vakantie naar hun land van oorsprong moeten gaan om er genitaal besneden te worden, te controleren. Ze kreeg het aan de stok met de verdedigers van het recht op privacy, maar ze haalt een sterker argument aan, namelijk de grondwet die voorziet in eenieders recht op de onaantastbaarheid van het menselijk lichaam.

De meest indrukwekkende tekst blijft evenwel de Opzij-lezing van Ayaan Hirsi Ali op 8 maart 2003 naar aanleiding van de Internationale Vrouwendag. Toen riep ze op tot een ‘derde feministische golf’ ter bevrijding van de moslimvrouwen. ‘De islam is niet achterlijk, maar veel moslims wel’. Daarmee raakt ze de kern van het probleem. Moslimmannen misbruiken de bepalingen van de Koran om hun vrouwen te onderdrukken. Het stoort haar dat zoveel westerse moslima’s, ondanks hun kennis van de feiten, via hun hoofddoek uiting willen geven van hun identiteit terwijl in Algerije moslima’s letterlijk gekeeld worden omdat ze diezelfde hoofddoeken weigeren te dragen. Ze roept de westerse moslima’s op om het voorbeeld te geven en in opstand te komen tegen het islamitisch obscurantisme.

Haar boek eindigt met tien tips voor moslima’s die weg willen, die de verstikking door hun familie, gewoontes en religie wensen te ontvluchten. Het zijn bijzonder gevoelige teksten die je gerust kan vergelijken met de smeekbeden die gevluchte joden deden naar hun lotgenoten in de door de nazi’s gecontroleerde gebieden, in de tijd dat vluchten nog mogelijk was. Aangrijpende teksten die aantonen dat Ayaan Hirsi Ali oprecht bekommerd is om haar lotgenoten en die elke beschuldiging van politiek opportunisme van de kaart vegen. Wie oud wil worden in de politiek, wie zich wil settelen in het pluche van de macht, wie een veilig en ongestoord leven wil leiden, schrijft dergelijke zaken niet. Ze zijn het bewijs van haar oprechtheid, haar gedrevenheid, haar betrokkenheid. Het verheft haar boven het klassieke politieke gekrakeel. Ze heeft een boodschap, een missie en die duwt ze door.

De praktijken die Ayaan Hirsi Ali aanklaagt zijn essentieel en raken de kern van onze beschaving. Ze appelleren aan principes als de vrijheid van meningsuiting, de scheiding van kerk en staat en vooral de gelijkheid van man en vrouw. Haar strijd is dus niet een strijd voor bepaalde vrouwen in een specifieke cultuur, maar een gevecht voor de waarde van de vrouw als mens in de wereld. Haar strijd is een gevecht voor gelijkwaardigheid, emancipatie en individuele vrijheid. En niemand, van welke politieke strekking ook, mag hier onverschillig tegenover blijven. Wat Ayaan Hirsi Ali aanklaagt belangt ons allemaal aan. Het gaat om de gelijkwaardigheid tussen alle mensen en tussen man en vrouw in het bijzonder. Het betekent het verzet tegen gedwongen huwelijken, het verzet tegen weduwenverbrandingen in India, het verzet tegen de steniging van vrouwen in Nigeria, het verzet tegen de burka’s die zijn opgelegd door religieuze leiders op basis van ‘heilige teksten’ uit een ander tijdperk.

De strijd van Hirsi Ali is een strijd voor emancipatie en ligt in het verlengde van de strijd tegen alle vormen van onderdrukking in de vorige eeuw, zoals het verzet tegen de Apartheid in Zuid-Afrika, tegen het kastensysteem in India, tegen de segregatie van de zwarten in Amerika en tegen de jodenvervolging in Duitsland. Het is het logisch gevolg van de Verlichting en de moderniteit om de mens meer autonome vrijheid te verzekeren, meer keuzevrijheid, meer zelfbeschikking. Haar strijd is een liberale strijd. Waarbij elk individu als mens, en niet als lid van een groep of onderdaan van een staat, een eigen plaats heeft. Een strijd die ertoe moet leiden dat elk individu, man of vrouw, blank of zwart, rijk of arm over een aantal onvervreemdbare rechten en vrijheden beschikt.

Ayaanhirsiali-02.jpg
Ayaan Hirsi Ali

Ayaan Hirsi Ali behoeft geen standbeeld maar wel publieke bescherming en verdediging. Dat zijn we haar vanuit democratisch oogpunt verplicht. Zolang religieuze teksten belangrijker worden geacht dan de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en de diverse grondwetten zullen vrouwen in de verdrukking blijven, niet alleen in de islam, maar ook in het jodendom en de katholicisme. Moderniteit betekent in essentie dat de mens de religieuze en culturele voorschriften ondergeschikt maakt aan de universele rede. Niemand kan op basis van een ‘geopenbaarde tekst’ de waarheid claimen. Wat mensen denken en geloven is hun privézaak, maar in het openbare domein gelden universele seculiere waarden. Universeel in de zin dat ze overal geldig moeten zijn en dat er geen uitzondering kan op worden gemaakt. Seculier omdat ze boven en los staan van elke religie, zowel van de joods-orthodoxe, de christelijk-evangelische als de islam-fundamentalistische godsdienst. Alleen op die manier blijft een multiculturele samenleving leefbaar. Mensen die elk op hun manier geloven in de bijbel, de koran of de thora kunnen enkel overeenkomen als ze enkele generieke normen aanvaarden en er zich naar schikken. Zodra deze houding duidelijk wordt kan de overheid, die in elk geval neutraal moet zijn, vlotter ingrijpen bij overtredingen ervan.

Een derde feministische golf, zoals voorgesteld door Ayaan Hirsi Ali, is dan ook broodnodig. De derde feministische golf als inhaalbeweging van de islamitische en andere vrouwen die dit niet hebben meegekregen. Ze verdient onze steun. De maagdenkooi moet doorbroken worden. Omdat het niet langer kan dat vrouwen die geen hoofddoek willen dragen, die weigeren te trouwen met een hen onbekende man, die een voorhuwelijkse relatie hebben, die zich verzetten tegen hun seksuele verminking of die gewoon zichzelf willen zijn, nog langer vernederd, verkracht of vermoord worden.

Ayaan Hirsi Ali, De maagdenkooi, Augustus, 2004, 79 blz.

Dit artikel verscheen eerder op: liberales.gif

Liberales verstuurt wekelijks een gratis nieuwsbrief met interviews, essays en boekbesprekingen. Inschrijven kan op www.liberales.be.

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

11 REACTIES

  1. daar hebben we ayaan de perverse held van anti-islamieten weer met een stom boek. Ik heb echt een hekel aan die vrouw. Ik snap best dat er in onderontwikkelde landen met veel armoede vrouwen worden onderdrukt en dat is echt verschrikkelijk, maar er zijn zat islamitische landen die helemaal niet zo zijn. ik kom zelf uit het gebied syrie, libanon en palestina. en daar is uithuwelijking een taboe. Er zijn meestal in de universiteiten meer vrouwen dan mannen. Maar de media geeft toch weer zo een beeld dat mensen heel anders over de islam denken dan hoe het werkelijk is. In de onderontwikkelde landen worden ook niet-moslimvrouwen onderdrukt. het heeft niks met de islam te maaken. Ayaan maakt gebruik van de onderdruking in deze ontwikkelingslanden om de islam in diskrediet te brengen. daarna vind ik het discriminatie om moslim mannen neer te zetten als vrouwen onderdrukkers en moslimvrouwen als onderdrukten. Ayaan kan goed stempelen. daarna verdraait ze ook veel verhalen en feiten. Voor mij is Ayaan geen held maar een vijand.

    wij zullen ook opkomen voor de onderdrukte vrouwen in ontwikkelings landen want de islaam geeft de vrouw haar rechten en heeft haar eerder bevrijdt tegen onderdrukking. daarom is het de taak van ons moslims om onderdrukte vrouwen in de wereld te helpen en hen hun rechten te geven. we zullen ook strijden tegen alle leugens die er verteld worden over de islaam.

    the realfemist Dina

  2. de hoofddoek onderdrukking? wij moslimvrouwen dragen het met trots. en kijk eens naar al die demonstraties tegen het hoofddoek verbod. miljoenen moslima’s hebben gedemonstreerd. hebben een paar anti-islamieten nog iets over ons te zeggen?

    de kledingstyle van de moslimvrouw is de femistischekledingstyle.

    Dina je hebt gelijk wij moeten ook opkomen voor de onderdrukte vrouwen in ontwikkelingslanden. Dat is de taak van ons moslims. er zijn trouwens ook organisaties opgericht door moslimvrouwen die hun zusters helpen tegen uithuwelijking en verminking enz. deze organisaties zullen snel hopelijk groter worden. Het is jammer dat de islam altijd de schuld krijgt van alle vrouwen onderdruking in de wereld, maar ik geloof ook niet dat deze mensen die dit zeggen oprecht in hun bedoelingen zijn.

    een moslimzuster en ook een femist in de femiststyle.

  4. Er zijn in nederland meer dan 30 000 mensen moslim geworden daarvan is driekwart vrouw. vreemd is dat terwijl er in het westen wordt gezegd dat de islam vrouwonderdrukkend is. In andere europeese landen zijn het er nog veel meer .

    ik kom hier niet vaak maar omdat er veel onwetende komen wilde ik ze iets vertellen. Ik ben sinds vijf jaar moslim geworden en heb alleen maar vrijheid gezien in de islaam, ik ga met ontzettend veel moslim vrouwen om en ik zie niets van de problemen die ayaan opnoemt. rare vrouw is die ayaan eigenlijk ze noemde het schietpartij op het terra college de turkse cultuur en zoiets is nooit in Turkije voorgekomen. toen twee nederlanders hun leraren doodstaken zei ze niks. Het is duidelijk dat ze islam in diskridiet probeert te brengen. Het is me ook opgevallen dat overdrijven echt een grote kunst is bij haar.

    salaam alaykom
    maryeme

  5. er is een fout in de tekst hierboven de hoofddoek wordt in Algerije juist verboden. niet gedwongen. In Tunesie mogen vrouwen die een hooddfoek dragen geslagen worden door de politiemannen, want daar is de hoofddoek ook verboden zelfs op straat!! Ik ben vorig jaar in Tunesie op vakantie geweest en een Tunesiese vrouw vertelde het mij.

  6. ook homo’s worden onderdrukt in de islam. alles van de islam is onderdrukking en mishandeling. ik vind de islam gewoon onzin. het moet gewoon verboden worden in heel Europa.

    wij homo’s willen ook vrijheid in de islamitische wereld.

    geef al die moslimmeisjes een setje vibrators om ze te emanciperen zou ik zeggen. of laat ze verplicht een gang bang doen als integratie cursus, met een hele groep blanke mannen.

    homoboy

  7. Het boek is ontzettend belangrijk in deze tijd waar extremisten van alle richtingen de dood en het sterven bagatelliseren door verbod te leggen op zelfbeschikking, het vrije woord en lustbeleving en door plegen van moorden, voeren van oorlog en kwistig rondstrooien van de bedreiging van de terreur de angst, de onvrede en de ongelijkheid propageren
    Ik hou van vrouwen zoals AyaanHirsi Ali
    T.Van Loon

  8. het wegsnijden van de clitoris hoort dus echt niet bij de islam hoor by the way. Het hoort bij de somalische cultuur! Je doet dit gewoon allemaal omdat je zelf geen goeie jeugd hebt gehad en omdat jouw ouders niet echt wisten hoe ze in de islam moesten zijn als moslim ouders. In de islam is het verboden om iemand uit te huwelijken. En die film van jou sloeg nergens op moslimmannen slaan hun vrouwen niet. en anders zijn hun geen moslims. Jij weet helemaal niks over de islam en over de koran je bent gewoon boos op jouw ouders en daarom ben je de islam belachelijk aan het maken. Je begint iedereen op hun zenuwen te werken je bent een lelijk wijf en je moet nie denken dat je slim en knap bent want zelfs een varken is nog knapper dan jou. Je bent het niet waard om dit allemaal te zeggen en die film van jou? wat wilde je hiermee bereiken. ik weet zeker dat het doel was om de islamieten boos te maken en de islam belachelijk te maken. Ik ben niet iemand die mensen haat maar jij bent een uitzondering!!! het leven zou veel beter zijn zonder jou!!!!!!

  9. Allereerst wil ik zeggen dat jij, Ayaan Hirsi Ali geen kennis over de islaam hebt, en dat je het recht niet hebt het te becritiseren en er een eigen oordeel over te vellen. U bent noch theoloog, noch hebt u de exegeses van de Koran bestudeerd, nog hebt u et gezonde verstand om Het heilige boek De Koran en de Profeet te becritiseren. Waar u het over hebt zijn tradieties, onbegrepen islamitische leefwijzen die zijn ontstaan door onwetendheid. Dogma’s, Taboes en ouderwetse slogan’s. U wil iedere moslimvrouw over 1 lijn trekken en u wil de islaam, de godsdienst die met de vrijheid van de vrouw is gekomen al 14 eeuwen geleden. De tijd dat vrouwen werden verkocht wanneer ze gehaat werden, de tijd dat vrouwen niet mochten erven, discussieren met hun echtgenoot. De tijd dat vrouwen op de brandstapel mee moesten in Indie wanneer de echtgenoot stierf, de tijd dat de Europese vrouw leed onder de ware onderdrukking, onmacht, discriminatie en onrecht. De islaam is gekomen en heeft STOP gezegd, het heeft haar rechten ten volle uitbetaald, zij werd eindelijk als een mens beschoud met kuisten, borsten benen en al wat u in Submission laat zien. De rechten van de vrouw zijn meegekomen met de islaam, u kunt mij nog mijn moslimzusters nooit of nooit wijsmaken dat de islaam onderdrukkend is. Daarbij hebt u de Soenna van de Profeet Mohammad (Vrede zei met hem) niet bestudeerd om een oordeel te vellen over het slaan, wat de profeet Vzmh nooit heeft gedaan zelfs een kameel sloeg hij vzmh niet. Alles heeft zijn recht gekregen in de islaam: de dieren, en zo ook de vrouw. De gelijkheid van de vrouw staat expleciet in de Koran vermeld, Allah zegt: “Eenieder die juist handeld, HETZIJ MAN OF VROUW en oprecht gelovig is, hen zullen wij voorzeker een goed leven schenken; en zeker zullen wij hen belonen naar hun beste werken.” (Surah An-Nahl: 97) Welke Koran leest u? Allah zegt ook: ” en blijf vriendelijk met haar omgaan” (Surah An-Nisaa: 19″
    wat de mannen gebied hun vrouwen goed te behandelen. Allah zegt tevens: “Zij zijn als kledij voor jullie en jullie zijn als kledij voor hen” wat de samenwering tussen man en vrouw aanduid. De Profeet vzmh kneede brood, naaide zijn kledij en bereidde eten voor armen. Van waar komt uw “kennis”? Er zijn te veel woorden en ik ben nog niet uitgepraat met u, er komt met de wil van Allah nog een vervolg. Wat mij betreft, ik ben een geintegreerde moslimvrouw die de sluier draagt zoals de bevrijdende sjari’a mij voorgeschreven heeft. Ik voel me bevrijd en zo zijn er miljoenen die hetzelfde voelen als ik. Ik kan u vergelijken met Charles Darwin waarvan zijn theorie op een dogma is gebaseerd, zo is het uwe ook. Moge Allah u leiden naar het licht dat hij voor de wereld heeft neergezonden en u helpen voor de zaken die u goed doet voor de gemeenschap maar wat betreft de islaam, de moslimvrouw, de koran en de profeet… blijf daar met uw handen van af aangezien u de zee van kennis in uw kleingeestig hoofd niet kan vatten.
    NB: ik zou graag met u wilen debatteren, hou me op de hoogte AUB

  10. ‘moslimfeministe’, een vraag;

    are you totally deranged?

    of je bent dat, of, als het allemaal waar is wat je beweert, impliceert dit automatisch dat er hooguit een handjevol moslims zijn in de wereld, want zoals we dagelijks kunnen waarnemen denkt de overgrote meerderheid van de moslimmannen toch even iets anders over de rol van de vrouw dan wat er daarover volgens jou in de koran staat.

    je praat over vrijheid?

    jij weet niet wat vrijheid is, en je zult dat ook nooit in jouw leven ervaren. Ayaan wel, die heeft zich bevrijdt van de waanzin.

Comments are closed.