Wilfried Martens, België’s eerste minister, had een aantal weken geleden beloofd dat we na het besparingsplan van de regering in een ander land zouden ontwaken. Heilige huisjes zouden bij bosjes sneuvelen, talrijke belastingverslindende structuren zouden opgeruimd worden.

Hoopvolle taal dus voor Libertariërs. De verwachtingen zijn echter niet uitgekomen. Toegegeven, de regering heeft inderdaad flink besnoeid. Het plan voorziet een uitgavenvermindering van 150 tot 196 miljard frank. Het juiste bedrag kan moeilijk bepaald worden aangezien er discussie is omtrent een aantal “spookmiljarden”. Een dergelijke bezuiniging was trouwens het minimum minimorum als je weet dat de Belgische staat tot nu toe elk jaar een deficit maakte dat op 13% van het BNP wordt geraamd! Met het bezuinigingsplan zou dit in 1988 “maar” 7% meer bedragen. Via de overheid worden dus jaarlijks honderden miljarden spaargeld ontleend en uitgedeeld via talloze herverdelings- en subsidie-kanalen. Enorm veel middelen, die anders hun weg zouden vinden naar investeringen op de markt, worden nu opgesoupeerd door de huidige generatie, ten koste van de werkgelegenheid en de welvaart van de komende generaties, die nota bene over geen stemrecht beschikken. De regering heeft de omvang van deze intergenerationele diefstal beduidend verminderd, waarvoor een pluim.

Onze kritiek richt zich vooral op de methode van besparen. De regering heeft weinig belastingverslindende structuren ontmanteld, maar heeft slechts de geldstromen verminderd. Kortom, de pijpleidingen werden niet afgebroken, alleen de kranen erop wat toegedraaid.

Voorbeelden liggen hier voor het grijpen:

  • Om in de sector onderwijs de nodige miljarden te vinden moet het dure V.S.O. (vernieuwd secundair onderwijs) worden afgebouwd. Daardoor is een helse discussie losgebarsten over het nut van deze onderwijsmethode. De voorstanders van deze methode voelen zich begrijpelijkerwijs “gepakt”. Ware het niet eenvoudiger geweest de scholen vrij te laten in hun keuze van onderwijsmethode en de subsidiestroom naar het onderwijs te beperken tot een onderwijscheque voor minvermogende ouders? De beste methode zal op de markt overleven!
  • Eenzelfde redenering voor publieke bedrijven zoals de spoorwegen en de post. Deze syndicale paradepaarden slokken jaarlijks miljarden belastinggeld. De belastingbetaler legt gemiddeld 2/3 toe aan de kost van een treinritje! Nu zet de regering de miljardenstroom op een lager pitje, waardoor stakingen en rellen in deze monopolistische structuren. Ware het niet eenvoudiger geweest deze publieke bedrijven tot particuliere vennootschappen om te vormen en de aandelen ervan te verspreiden onder het personeel. Jullie krijgen het bedrijf cadeau, maar rooi het in het vervolg zelf maar, liefst zonder monopolie?
  • Ook de verstaatste sociale zekerheid blijft overeind. Hier en daar worden weliswaar wat uitkeringen weggeknipt, maar het principe dat de werknemer verplicht is zich te verzekeren bij het door de overheid beheerde mechanisme en daardoor afhankelijk blijft van de wildste electorale bokkesprongen, blijft onverkort gelden. Ook hier kreeg de libertarische oplossing, n.l. vrije verzekeringen en mededinging tussen sociale verzekeraars, niet de minste kans.

De liberale vice-premier, Guy Verhofstadt, die een sleutelrol heeft gespeeld in het bezuinigingsberaad, treft geen blaam. Hij heeft zijn uiterste best gedaan om ook een aantal structurele hervormingen erdoor te krijgen. De ministers van de machtige christelijke vakbeweging zijn er echter in geslaagd hun bezuinigingsvisie grotendeels op te dringen. Laat de pijpleidingen maar intact, denken ze hardop, bij de minste conjuncturele verbetering zetten wij de kranen weer wijd open. Libertarisch gezinde politici komen derhalve voor hartverscheurende keuzen te staan. Ofwel voortboeren met weinig libertarische beleidsopties ofwel de macht volledig afstaan aan de socialiserende belangengroepen. Om dergelijke keuzes in de toekomst wat minder hartverscheurend te maken zit er m.i. maar een ding op: verder hard werken om het Libertarisme bij de publieke opinie te verspreiden. Slechts wanneer politici deze wind in de rug voelen zullen zij bereid zijn wat meer individuele vrijheid toe te staan en de burgers in een “ander” land te laten leven.

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR