Boekrecensie ‘Alongside Night’ en ‘The Rainbow Cadenza’

The Rainbow Cadenza, J. Neil Schulman, paperback, Avon Books

Zo moeizaam als ik het vond om me door The Rainbow Cadenza te worstelen, zo simpel (voorspelbaar) en snel las ik Alongside Night.

Beiden zijn future-fiction verhalen met een zeer expliciete anarchistisch-libertarische filosofie. Schulman weet deze filosofie duidelijk uiteen te zetten en charmeert de lezer met een levendige en aannemelijke beschrijving van de mogelijke toepassing van het libertarisme.

The Rainbow Cadenza gaat over individuen in een naar een tot libertarisme neigende samenleving, over ongeveer honderd jaar. De hoofdpersoon is een jonge vrouw die virtuoos is in een nieuwe kunst van holografie: door laserprojectie van het kleurenscala wordt een visuele symfonie gecomponeerd die de zintuigen meer stimuleert dan de huidige muziek. Schulmans beschrijving van deze nieuwe kunst en wetenschap, en vooral zijn levendige extrapolatie van wat de holografie zou kunnen worden, is uiterst boeiend.

Door bepaalde omstandigheden weigert de hoofdpersoon nog een holografische noot te spelen. Mede om therapeutische redenen, maar dat is haar motief niet, ontvlucht zij de aarde om een tijdje door te brengen op een anarchistisch-libertarische kunstplaneet.

Hoewel ik veel bladzijden oversloeg, dan wel summier doornam alsof het een verplicht studieboek betrof, zijn de onderwerpen en de ideeën van Schulman wel zo boeiend dat The Rainbow Cadenza toch zeer de moeite waard is voor libertariërs om te lezen.

Alongside Night beschrijft een toekomstig Amerika dat zo’n tien tot twintig jaar voor ons ligt. De politici hebben voor een inflatie gezorgd die lijkt op die uit de tijd van kruiwagens vol D-marken om een broodje te kopen. Mede daardoor is een bloeiende “counter-economie” (schaduw-economie) ontstaan waar de principes van de vrijhandel, vrijwillige ruil en moreel handelen haast vanzelfsprekend zijn.

Hoofdpersoon is een sympatieke jonge student die door het vermeende verlies van zijn familie, en door een klopjacht op hem, gedwongen wordt in snel tempo zijn prille (naar het libertarisme neigende) filosofie uit te werken om te kunnen overleven. Zijn vader is een briljante econoom van de Oostenrijkse school, die gewoonweg imbeciel doet in zijn onbegrip van het rationeel-anarchisme en van het libertarische principe van “geen geweldsinitiëring”.

De ondergang van de Amerikaanse overheid en de opkomst van een haast algemeen aanvaard Agorisme over geheel Amerika is wel erg snel en simpel. Het eerste doet denken aan een slechte samenvatting van Atlas Shrugged, terwijl het tweede wel heel erg optimistisch is.

In zijn scenario-ontwikkeling is Alongside Night vaak vervelend voorspelbaar.

Kay Nolte Smith verstaat de kunst om karakters neer te zetten zoals Ayn Rand dat deed: levendige mensen met wie je als lezer meeleeft en meevoelt. Schulmans karakters zijn eerder hologrammen: zij hebben de uiterlijke gedaantes maar een innerlijk blijft suggestie. Uiterst boeiend in Alongside Night zijn de ideeën die Schulman ontwikkelt over hoe een libertarische samenleving zou werken (m.b.t. vrijhandel, beveiliging, sexualiteit, economie, rechtspraak en arbitrage, verdediging, enz.). Deze libertarische samenleving bestaat en ontwikkelt naast en ondanks een collectivistisch Amerika.

Ondanks mijn kritiek op beide boeken zit er voldoende in om de lezer te stimuleren de libertarische filosofie verder uit te werken, met name naar mogelijke reële toepassingen.