De hand van de overheid, in tegenstelling tot de onzichtbare hand van Adam Smith! De titel van een boek van Paul de Grauwe, Professor aan de Katholieke Universiteit Leuven, in de serie ‘Mens en Economie’

“Een nieuwe reeks die de economie bereikbaar wil maken voor de gewone man. Los van elk technisch jargon en in een directe stijl behandelen de medewerkers van deze reeks de grote economische problemen van het ogenblik. De reeks reageert tegen een filosofie die zegt dat elk economisch probleem slechts kan opgelost worden indien de overheid zich ermee bemoeit. Deze opvatting heeft ertoe geleid dat de overheid verstrikt is geraakt in elk domein van het economisch leven. De auteurs willen weer werken met de basisfilosofie die stelt dat veel economische problemen kunnen opgelost worden door vrij initiatief en persoonlijke overtuiging”. Dit vermeldt de eerste binnenpagina. De reeks staat onder redactie van Paul de Grauwe, Dirk Heremans en Paul van Rompuy, allen Professor aan de Leuvense Universiteit.

‘De Zichtbare Hand’ heeft als onder Bevattelijk, geen cijfers, enkele eenvoudige grafieken en … als enig onderwerp de studie van het economisch overheidsoptreden. Resultaat van de studie: bijna steeds moet de Zichtbare Hand onderdoen voor de Onzichtbare! Inzake industrieel beleid, subsidies, tewerkstelling, prijzencontrole, concurrentiebescherming, sociale zekerheid, belastingeninvloed, sociale rechtvaardigheid, economische flexibiliteit.

Een en ander betekent niet dat de overheid onmisbaar is! Verre van daar. De overheid is broodnodig. Als scheidsrechter, als beschermster tegen misdaad en geweld. En, steeds volgens de auteur, op toch nog twee (economische) vlakken: cultuur en sociale zekerheid. Inzake cultuur echter alleen ter ondersteuning van een vrije marktinvloed: geen subsidies aan de kunstenaars- producenten, maar wel aan de kunstliefhebbersconsumenten. Een actueel voorbeeld in België: geen toelagen aan operagezelschappen, wel een subsidie voor elke verkochte toegangskaart.

Inzake sociale zekerheid: de vervanging van de diverse stelsels door het stelsel van de (zogenaamde) Negatieve Inkomstenbelasting, dus met een ‘Gewaarborgd Minimum Inkomen’, aangevuld door (vrije) verzekeringen. Veel libertariërs zullen moeite hebben met deze toegevingen aan de overheidsfunctie. Daar staat tegenover dat het boek, niet het minst door zijn succes, een belangrijke bijdrage betekent aan het groeiende besef van de destructieve rol van staat en overheid op ons aller leven en streven.

DE ZICHTBARE HAND, P. de Grauwe, Uit. LANN00, 222 blz., ca. BFr.500.