Bezit is door de eeuwen heen een belangrijk machtsmiddel geweest. Men hoeft geen slaven te hebben om zijn land te laten bewerken en rechten te doen gelden op de producten die worden geoogst. Wanneer u een fabriek heeft vallen de geproduceerde producten u, de eigenaar van de fabriek, schijnbaar automatisch toe.

Om deze reden juichen sommige libertariërs het toe dat een aantal Europese overheden hebben besloten een aantal kapitaalgoederen te privatiseren. Dit zou namelijk betekenen dat de burger weer (een paar) rechten krijgt. Immers, bezit geeft recht.

Helaas geldt voor overheden een ander rechtsstelsel dan voor de burger. Wat meestal, en ook in dit geval, door de overheden wordt overgedragen is een bloot eigendom, een eigendom waaraan vaak geen, of nauwelijks rechten aan te ontlenen zijn, maar waar wel plichten aan ontspruiten. Wanneer u rechtens de wet eigenaar van een stuk grond bent, moet u hierover belasting betalen, bent u verantwoordelijk voor wat er op uw grondstuk gebeurt, maar u hebt niet het recht er mee te doen wat u wilt. Het grondstuk blijft in de macht van de staat. Een voorbeeld: een van de Waddeneilanden werd voor de oorlog in zijn geheel aan een Duitser verkocht. Toen de erfgenamen er de Duitse rechtsorde wilden hanteren werd dit door de verkoper, de Nederlandse staat, verboden.

In hoeverre, zo vraag ik mij af, is de genoemde privatisering een reële verschuiving van eigendom. Is er macht aan te ontlenen, of gaat het alleen om het blote eigendom, waarbij de directie, in de waan macht te hebben, zijn uiterste best doet het bedrijf te laten functioneren, terwijl de verkoper met de winsten gaat strijken.

Het schijnt dat bijvoorbeeld de privatisering van de Postbank weinig te betekenen heeft. Het was alleen een trucje om onder het, door de wet gedicteerde, inefficiënte personeelsbeleid voor ambtenaren uit te komen. Wie er de macht heeft laat zich raden, u en ik in ieder geval niet. Waarschijnlijk hebt u, zelfs wanneer u meer dan vijftig procent van de aandelen zou bezitten, nog nauwelijks iets te vertellen.

Privatiseren op initiatief van een collectief blijkt niets voor te stellen; nationale grote lichamen blijven van een dergelijke overheid afhankelijk, met of zonder eigendomsbewijs. Het enige wat een wezenlijke verschuiving in de macht geeft, ligt in een persoonlijk initiatief: Zorgen dat er geen verantwoording tegenover anderen dan de contractpartners hoeft te worden afgelegd. Hoe u de bemoeizucht van die derde kunt uitschakelen? Lees Husak’s “Brave Soldaat Schweyk”. Geniet van het leven in plaats van u af te beulen in betalende baantjes. Als persoon kunt u waarschijnlijk, én meer genieten, én meer voor anderen doen dan in een schijnbare orde waarin u over alles geestdodend verantwoording moet afleggen.

Zolang eigendom een farce is, door overheden niet wordt erkend, heeft het weinig zin naar meer bezit te streven dan het minimum dat u bestaanszekerheid geeft. Alle andere bezit heeft geen zin en ontaardt in verstoppertje spelen om de wettelijke onteigening van de macht erover te ontlopen. Een vermoeiend spel dat uw leven vergalt. Probeer uw geheugen vol te stoppen met aardige herinneringen, niemand heeft over dat rijke bezit enige macht, alleen uzelf.

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR