De eerste libertarische burgemeester in Nederland. Peter Neeb (49) is reeds vele jaren…
De eerste libertarische burgemeester in Nederland.
Peter Neeb (49) is reeds vele jaren libertariër. Op 16 januari j.l. werd hij benoemd tot burgemeester van Oudenbosch.
Meteen kwam de gedachte bij me op dat hij dan wel eens de eerste libertarische burgemeester in Nederland zou kunnen zijn. Een feit dat zeker een interview waard is.
Als er personen zijn die zelf een claim op deze positie hebben, verzoek ik u ons dat te melden. We zullen hen graag de eer geven die hen toekomt! Peter Neeb is getrouwd, heeft een dochter (16) en een zoon (14) en woont (nog) in Breda. Ik werd voor het interview gastvrij ontvangen op het raadhuis in Oudenbosch.
Vrijbrief: Sinds wanneer voelt u zich een “libertariër”?
NEEB: Dat is moeilijk te zeggen. Ik heb me altijd aangetrokken gevoeld tot de vrijheid. Dat is in mijn jeugd zwaar versterkt doordat ik in een Jappenkamp in Indonesië gezeten heb. Daar heeft mijn familie aan den lijve ondervonden wat het betekent als je als mens door anderen in je vrijheid wordt beknot. Dit is me altijd bijgebleven, sterker nog, het is ook na de bevrijding alleen maar sterker geworden door de onafhankelijkheidsbeweging in Indonesië. Een duidelijker filosofische grondslag voor mijn vrijheidsbegrip heb ik geleerd uit de boeken van Ayn Rand.
VRIJBRIEF: Wanneer was dat?
NEEB: Dat was in de tweede helft van de zestiger jaren. Ik studeerde toen economie aan de Universiteit van Amsterdam. Ik was actief in het studentenleven en heb de roerige tijd van de bezetting van het Maagdenhuis meegemaakt. In die tijd heb ik ATLAS SHRUGGED en THE FOUNTAINHEAD gelezen. Dat heeft een onuitwisbare indruk op me gemaakt. Mogelijk kun je zeggen dat ik sindsdien een libertariër ben.
VRIJBRIEF: Was u dan niet meer een “objectivist”?
NEEB: In het begin maakte je niet zoveel verschil tussen objectivisten en libertariërs. De maatschappijopvattingen dekten elkaar volgens mij volledig. De diepergaande basisfilosofie van de objectivisten is wel belangrijk en interessant, maar veel “objectivisten” liepen al heel snel het risico in een soort dogmatisme te vervallen. En daar voel ik me weer te vrij voor.
Belangrijk zijn het erkennen van je eigen waarde, het “selfgovernment” en de verantwoordelijkheid die iedereen voor zijn eigen daden moet hebben.
VRIJBRIEF: Wat hebt u na uw studie gedaan?
NEEB: Ik heb eerst een 14-tal jaren een aantal staf- en directiefuncties gehad bij middelgrote industriële en handelsondernemingen in Nederland, andere Europese landen en Azië. Vooral de 2 1/2 jaar dat ik in Afghanistan gezeten heb, heb ik als zeer belangrijk ervaren.
VRIJBRIEF: Belangrijk in welk opzicht?
NEEB: In allerlei opzichten. Natuurlijk is er je werk waardoor je altijd blijft leren. Daarnaast was ik Honorair (vice-)consul voor Nederland, België en Luxemburg. Een functie die je ook in aanraking brengt met allerlei types mensen buiten je normale dagtaak. Dit gaf de gelegenheid tot veel en interessante contacten met Afghanen. En die konden het libertarisme wel “uitgevonden” hebben! Het zijn mensen die heel erg op hun vrijheid, rechten en eigendom zijn gesteld. Je kunt ze dan ook eenvoudig vertrouwen. Een transactie, afgesloten met een handdruk, is veiliger dan de vaak ellenlange papieren contracten die elders worden gesloten.
VRIJBRIEF: Die periode was zeker voordat de Russen er binnenvielen?
NEEB: Ja, ik was daar tot 1974. Kort daarna vielen de Russen binnen. Deze escapade was vanaf het begin tot mislukken gedoemd. Het was al eeuwenlang niemand gelukt om de Afghanen te overheersen en zoals U weet, ook voor de Russen is het een fiasco geworden. De verschillenden stammen zijn erg op zichzelf gericht, maar als er een vreemde komt, sluiten zich de gelederen. De gevolgen kent u. Zelfs het deporteren van duizenden Afghaanse kinderen naar Rusland om die daar te brainwashen heeft voor de Russen geen resultaat opgeleverd.
VRIJBRIEF: Was uw werk als Consul een aanleiding om ook politiek actief te worden?
Neeb: Min of meer wel. Maar ook doordat ik plannen kreeg om me toch meer te gaan “settelen”, ging trouwen, en naar Nederland terug wilde, oriënteerde ik me ook op politiek gebied.
In de Nederlandse politieke verhoudingen trok de VVD mij het meest aan. Hoewel deze partij conservatief is, belooft ze toch het meest voor de vrijheid te werken. Daar ben ik toen lid van geworden en dat ben ik nu nog.
VRIJBRIEF: Het VVD-programma is toch nog ver verwijderd van het libertarische vrijheidsideaal. Had u daar geen moeite mee door uw kennis verkregen uit de studies van objectivisme en libertarisme?
NEEB: Dat viel mee omdat je ook in een partij kunt werken met die kennis om ze in de goede richting te krijgen. Je weet dat je in de politiek met compromissen moet werken. Dat geldt voor mij steeds tot een bepaalde mate. Als de afwijking tot de vrijheid te groot wordt, dan doe ik niet meer mee.
VRIJBRIEF: U was en bent toch zeer actief in de partij en u hebt een hele reeks belangrijke functies bekleed?
NEEB: Ik heb in de Gemeenteraad van Breda gezeten en ben vanaf 1982 lid van de Provinciale Staten van Noord-Brabant. Daarnaast zat en zit ik in allerlei commissies. Zo kun je proberen je vrijheidsideaal zoveel mogelijk ingang te doen vinden.
VRIJBRIEF: U bent toch ook betrokken geweest bij een aantal projecten voor VRIJE ZONES en/of Privatiseringsprojecten?
NEEB: Op dat gebied ben ik vooral actief geweest, in samenwerking met Michael van Notten, om in de regeringsverklaring van VVD/CDA een “dereguleringsverklaring” ingebouwd te krijgen. Dat is gelukt. Brabant is een van de provincies geworden waar met dereguleringsprojecten geëxperimenteerd mag worden. Een “D-Provincie”. Breda is op dezelfde manier een “D-STAD” geworden. Ik vind het leuk dat ik die termen er in gebracht heb! De basis voor de projecten is er, maar er zou nog veel meer moeten gebeuren.
VRIJBRIEF: Hoe bent u er toe gekomen om Burgemeester te worden?
NEEB: Er zijn fasen in je leven waarin je gaat denken of je niet eens iets anders wilt doen; iets waarin je nog beter aan je verlangens kunt voldoen en je capaciteiten kunt toepassen. Veranderen moet je dan niet doen als je te oud ervoor bent. Toen de mogelijkheid voor een burgemeesterschap in Oudenbosch zich voordeed, heb ik dan ook besloten om dit aan te pakken.
VRIJBRIEF: Welke kansen heb je als burgemeester om de persoonlijke vrijheid van personen in onze gemeenschap te bevorderen en te vergroten?
NEEB: Wel als burgemeester sta je boven de partijen en dat geeft je steeds weer kansen om objectief bepaalde zaken of procedures de juiste kant op te laten gaan. Politiek heeft nu eenmaal met macht te maken. En macht maakt corrupt. Als burgemeester kun je ook dit facet bewaken.
VRIJBRIEF: Hoe zou de libertarische beweging u daarbij kunnen helpen?
NEEB: Dat zou ik zo niet kunnen zeggen. Ik vind dat het regelmatig lezen van de VRIJBRIEF je steeds weer aan het denken zet. Je krijgt daardoor steeds weer een impuls en het zorgt ervoor dat je niet zonder meer alles slikt wat “men” in het algemeen maar aanneemt.
VRIJBRIEF: Waar liggen volgens u voor het libertarisme de meeste kansen of mogelijkheden?’
NEEB: Er wordt op dit ogenblik heel veel gesproken over “sociale vernieuwing”. Daarop heeft het libertarisme voor zover ik weet nog niet ingehaakt. Het gevaar is levensgroot dat het zich nu ontwikkelt in een verkapte vorm van nieuwe regulering. Ook al gaat het onder het mom van meer zelfstandigheid. Het individu is nu eenmaal al murw gemaakt door de “liefhebbende zorgverstrekkende overheid”. Er ligt een kans voor het libertarisme om dit open te breken.
VRIJBRIEF: Zou de libertarische beweging dan meer politiek bezig moeten zijn of net als in Amerika een eigen politieke partij moeten oprichten?
NEEB: Ik geloof in de Nederlandse verhoudingen niet in echte kansen voor een nieuwe libertarische politieke partij. Het libertarisch vrijheidsideaal is daarvoor nog te veel onbegrepen. Het zou enorm veel energie en geld kosten om dat echt van de grond te brengen. Wat wel kan, is dat de libertariërs veel actiever worden in, bijvoorbeeld, de bestaande VVD.
VRIJBRIEF: In Amerika is er in de conservatieve partij een “Libertarian Causus”, een groep die probeert de programma’s meer libertarisch te maken en libertariërs op verkiesbare plaatsen te krijgen. Bedoelt u zo iets en zou dat hier ook mogelijkheden bieden?
NEEB: Zeer zeker. Het is misschien wel de enige weg. Ik zou een dergelijke ontwikkeling toejuichen en er ook aan willen meewerken. Al moet je je realiseren dat ook dat een heel moeilijke taak is.
VRIJBRIEF: Wat kan nu de volgende stap zijn ter vergroting van de persoonlijke vrijheid? Wat raadt u ons aan te doen?
NEEB: Ik denk dat we reeds een paar ideeën hebben besproken. Het lijkt me nuttig om in een volgend gesprek eens te proberen daar echt vorm aan te geven. Eventueel samen met nog een aantal geïnteresseerde personen.
VRIJBRIEF: Dat willen we graag doen. We zullen daar binnen niet al te lange tijd een afspraak voor maken. Hartelijk bedankt voor dit openhartige gesprek dat zeker nog gevolgen zal hebben.