Het Libertarisme is een politieke levensfilosofie. Het woord “politiek” geeft bij de meeste mensen ongunstige bijgedachten. Het roept associaties op van geritsel, van gedraai en zelfs van gemeenheid en oneerlijkheid.

Toch is politiek op zich niet iets dat slecht is. Integendeel, het is een zeer belangrijk onderdeel van de filosofie. De filosofie kunnen we in vijf hoofdstukken verdelen:

  1. Metafysica. Dit is de leer van het zijn; het fundament van onze levensbeschouwing,
  2. Kennisleer. Hoe en of kan de mens de dingen kennen.
  3. Ethiek. De opvatting en het raamwerk van goed en kwaad.
  4. Politiek. De leer hoe we als mensen met elkaar in de maatschappij moeten samenleven. Hierover straks meer.
  5. Esthetica. Kunst. Hoe brengt de mens 21jn gevoelens over op de omgeving en hoe beleeft hij die omgeving.

Politiek hoort, als het goed is, gebaseerd te zijn op de drie eerste hoofdstukken van de filosofie. Op de eerste plaats op de wijze waarop de mens tegen het leven, het bestaande aankijkt. Het maakt een enorm verschil of hij dat objectief benadert, of dat hij zich mede door allerlei irrationele zaken laat leiden.

Eveneens maakt het een enorm verschil of de mens ervan uitgaat dat hij de dingen kan kennen, of dat objectiviteit niet mogelijk is.

Misschien komt het grootste verschil in opvatting wel voort uit de manier waarop wij dan tot onze ethische opvattingen komen. Komen we daartoe door logische redenering uit het voorgaande, of nemen we aan wat een geestelijk leider ons leert.

Bij de meeste mensen speelt het bovenstaande proces zich of helemaal niet af, of geheel onbewust. Zij beginnen te denken, te praten tenminste, op het politieke niveau. En de uitspraken die men dan doet, zijn heel vaak gebaseerd op niets of op een pragmatische gedachte van eigenbelang. Men meent zijn eigenbelang te dienen, te verdedigen. Maar doordat men niet alle facetten van een bepaalde kwestie doordenkt, dient men dan niet eens zijn eigenbelang. Met alle facetten bedoelen we dat we niet alleen naar de invloed op korte termijn maar ook naar de invloed op lange termijn moeten kijken. Tevens moeten we niet alleen kijken naar de invloed van iets op een bepaalde groep mensen, maar naar de invloed op alle mensen.

Het is betrekkelijk eenvoudig om in de politiek gebruik te maken van het feit dat de grote massa niet nadenkt en zich irrationeel laat leiden door pragmatische gevoelens van vermeend eigenbelang. Dit is aantrekkelijk voor veel politici, die daarvan gebruik maken om voor zichzelf een goede baan te creëren en te komen in posities waarin zij hun macht over anderen kunnen uitoefenen.

Een trucje dat daarbij dagelijks gebruikt wordt, is het gebruik van vage woorden die voor iedereen een andere betekenis hebben. Woorden als vrijheid, democratie, beleid, welzijn, recht, enz. zijn heerlijke dingen voor onze politici.

Eén voorbeeld: in het programma van bijna elke partij komt het woord “Algemeen Belang” voor, en bijna elke politicus gebruikt dat woord minstens één keer in zijn toespraken. Als we de kans krijgen de persoon te vragen wat hij daarmee bedoelt, kunnen we de meest rare dingen verwachten. Praktisch altijd begint de persoon er dan omheen te draaien, en houdt een soort nieuwe toespraak zonder een definitie te geven. Het liefst zou hij antwoorden dat dat het belang van iedereen is, want dat wordt immers gesuggereerd met het woord. Hij realiseert zich echter onmiddellijk dat wat hij gezegd heeft niet geldt voor iedereen. Als we doorprikken, of analyseren, komt het meestal neer op een variatie van:

  • Dat weet toch iedereen.
  • Het belang van de meeste mensen.
  • Dat is zo ingewikkeld, daar kan ik nu geen antwoord op geven.

Dit laatste is nog het meest eerlijke. Hij bedoelt dan dat hij niet durft te zeggen wat hij ermee bedoelt. Want hij weet het wel, hij heeft er immers over gesproken! Of praat hij over dingen die hij niet weet? Dan moet hij zijn mond houden.

Hij bedoelt echter met Algemeen Belang, het belang waarvan hij denkt dat zijn toehoorders als hun belang ervaren, want dat wil hij hun verkopen.

Het echte Algemeen Belang is het belang van alle mensen. Daarom algemeen. Dus niet alle mensen minus één, dan is het niet meer algemeen.

In politieke betekenis is het Algemeen Belang: het belang van mijn groep, en dat ten koste van alle anderen! Maar dat kun je natuurlijk niet hardop zeggen.

Als u het woord weer hoort, moet u er maar eens op letten.

In Nederland zijn in 1981, mei, weer verkiezingen, en de partijprogramma’s beginnen van de pers te komen.

In de VRIJBRIEF zullen we van deze gelegenheid gebruik maken, en uit enkele programma’s zullen, we een paar punten belichten vanuit onze libertarische filosofie.

Als wij ze tijdig in voldoende mate kunnen krijgen, sturen we u dan ook de samenvattende folder van de betreffende partij, opdat u zelf kunt zien wat er nog meer instaat, en zodat u het zelf kunt beoordelen.

Mocht u zelf commentaar hebben, of vinden dat we bepaalde belangrijke punten ook nog moeten belichten, dan zien wij uw reactie met belangstelling tegemoet.

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR