De regel van het land van oorsprong is een constante in de geschiedenis van de onderdrukking.

theodosius.jpg In 1793 en 1850 werden in de Verenigde Staten federale Fugitive Slave Acts goedgekeurd waardoor alle Staten (ook die waar officieel geen slavernij bestond) de verplichting hadden gevluchte slaven naar hun meesters terug te sturen als die daarop aandrongen. De federale structuur bood de mogelijkheid om de slavernij in stand te houden die anders, gezien de geografische omstandigheden van de Verenigde Staten, snel verdwenen zou zijn. 

Uit het zieltogende Romeinse Rijk komt dit pareltje:

“Opdat het niet zou lijken dat aan de pachters vergunning gegeven werd om zich van de belasting te bevrijden en te reizen en te gaan waar zij willen, zullen zij onderworpen worden aan de regel van het land van oorsprong. Hoewel zij als vrijen geboren zijn, zullen zij toch beschouwd worden als slaven van het land waar zij geboren zijn. Zij zullen niet het recht hebben zich vrij te bewegen of te verhuizen. Hun grondheer zal zijn recht over hen uitoefenen met de zorg van een ouder en de macht van een meester.”
[Belastingedict van Keizer Theodosius I, ca.390]

Het lijkt wel een voorafschaduwing van wat zich nu in dat andere zieltogende rijk afspeelt:

“Opdat het niet zou lijken dat aan de burgers van de lidstaten vergunning gegeven werd om zich van de belasting te bevrijden en hun spaarcenten in veiligheid te brengen waar zij willen, zullen zij onderworpen worden aan de regel van het land van oorsprong. Hoewel de vrijheid van het verkeer van personen, goederen en kapitalen gewaarborgd is, zullen zij toch beschouwd worden als slaven van het land waar zij geboren zijn. Hun nationale fiscus zal zijn recht over hen uitoefenen met de zorg van een ouder en de macht van een meester.”
[Belastingedict van Onze Europese Meesters, anno 2003]

Van oudsher zijn landsgrenzen vooral grenzen aan de macht van de politieke heersers. Daarom zijn zij van fundamenteel belang voor elke constitutionele orde. Dat is uiteraard ook de reden waarom de politieke heersers niet van landsgrenzen houden. Door veroveringsoorlogen of kartelvorming met heersers in andere landen proberen zij hun macht over de grenzen heen uit te oefenen, opdat hun onderdanen of slaven zouden weten dat hun aan de andere kant van de grens geen veiligheid wacht.

(Deze notitie verscheen in een door de redactie ingekorte versie in de De Standaard van 24/9/2003)