Hoe de Overheid Financieren?

John Locke zei het al, overheden kunnen niet in stand gehouden worden zonder grote lasten. En ’t is billijk dat iedereen, die geniet van zijn deel van de bescherming, uit zijn vermogen zijn deel van de lasten van het onderhoud zou moeten betalen. Wij weten allemaal dat de eerste stelling juist is. De lasten (en dan niet alleen de financiële), die de politieke overheden ons vandaag op de schouders leggen, zijn zo groot dat ze ondraaglijk worden. Maar is zijn tweede stelling ook juist?

Want wat wij vandaag voor de overheid moeten betalen, staat niet in verhouding tot het voordeel dat wij ervan ontvangen. Wat wij worden gedwongen te betalen is niet ons aandeel van het onderhoud, maar veeleer een liegende, stelende, intimiderende politieke klasse, met een agenda van herverdeling van de rijkdom en haat tegenover de vruchten succes, die door uitpersing eerlijke, productieve mensen probeert te doen uitsterven.

John Locke was gewoonlijk juist. En ik denk hij ook in deze kwestie het goed voor had.
Ieder van ons zou voor zijn deel in de voordelen van de overheid moeten betalen, niet meer en niet minder. De losgeslagen belastingheffing van vandaag verstikt goede mensen. Het moet worden afgeschaft.

Maar wat is nu ons aandeel? Hoeveel zou elk individu moeten betalen voor de overheid? En hoe kunnen wij ervoor zorgen dat wat men betaalt altijd billijk en in proportie is? Alvorens wij deze vragen kunnen beantwoorden, moeten wij ons eerst afvragen, waarvoor we een overheid hebben? John Locke’s antwoord was als volgt. De overheid is goed voor de onderdaan wanneer hij waakt over de rechten en het bezit van ieder individu, door hen tegen het geweld of de schade van anderen te beschermen. En zijn wetten moeten het algemeen goed dienen, d.w.z. goed zijn voor van elk individueel lid van de maatschappij, voor zover als dat bij gemeenschappelijke regels mogelijk is.

Als je mij zou vragen in een zin samen te vatten wat het doel van overheid is, zou ik dit zeggen: De overheid bestaat om beschaafde menselijke wezens, hun bezit en hun manier van het leven te verdedigen tegen de onbeschaafden.

Volgt de vraag, wat zijn de echte functies van de overheid? Ziehier mijn lijst van drie. Één: burgerlijk recht, of het voorzien van rechtvaardige middelen om geschillen op te lossen en om veroorzaakte schade te doen vergoeden. Twee: rechtvaardig politie- en strafrecht, of het voorzien van sancties tegen kwaadwilligen en onbeschaafden. Drie: militaire defensie, of het verdedigen tegen externe aanvallers. (Er is er eigenlijk nog een vierde, maar daar komt ik straks toe.).

Veel van wat politieke overheden vandaag de dag doen heeft nog maar weinig met deze echte overheidsfuncties van doen. Veel is gericht op de uitbouw en het uitbreiden van bureaucratieën. Vaak is wat ze doen alleen maar dwingelandij. Heel wat is slechts het ondoelmatig verlenen van diensten van een lage kwaliteit. Vaak gaat het alleen maar om het herverdelen en verspillen van (terecht) verkregen rijkdom. En vaak zaaien ze alleen maar leugens, verwarring en paniek.
Van naar schatting 40 % van onze inkomens die de Westerse overheden ons gemiddeld afnemen, wordt misschien maar 5% gebruikt om de echte functies van de overheid mee uit te oefenen. De rest gaat op aan politieke programma’s. En die werken vaak tegen de belangen van goede mensen. Anderen dwingen ons monopolies of quasi-monopolies te accepteren, voor diensten die veel beter zou verstrekt worden door concurrerende privé ondernemingen, waartegen we “Nee” kunnen zeggen als zij hun werk niet goed doen.

Hoeveel moet een individu nu voor de echte overheidsfuncties betalen? Ik nodig u uit om over deze echte functies na te denken zoals over een verzekering. Denk bijvoorbeeld aan de verzekering van uw huisraad. Wat zijn de factoren, waarvan zijn prijs afhangt? (In de veronderstelling, natuurlijk, dat de verzekeringsmaatschappijen genoeg concurrentie hebben om hen tot redelijkheid te dwingen). De eerlijke prijs van de verzekering van de huisinhoud hangt van twee factoren af. Één, het bedrag u wilt te verzekeren. Namelijk de vervangingswaarde van uw bezit. Twee, het risico op schade of ontvreemding. Dit laatste is functie van het gebied waar u woont. Vermenigvuldig het verzekerde bedrag met de risicofactor, voeg daar iets aan toe voor beheer en winst, en ziedaar, u hebt uw prijs.
De eerlijke prijs van een overheid zou, denk ik, van dezelfde factoren moeten afhangen. Één, de totale waarde van uw vermogen. En twee, het risico in het gebied waar u woont.

Het komt me zeer redelijk voor dat mensen bijdragen voor overheid in verhouding tot hun totale rijkdom. Tenslotte, afgezien van de bescherming van hun eigen leven, is het voordeel van de bescherming op langere termijn vermoedelijk in verhouding tot het bezit dat zij moeten laten verzekeren. En het schijnt verenigbaar met het gezond verstand dat, als A tien keer meer rijkdom heeft dan B, A ook tien keer meer moet betalen voor de bescherming ervan. En het strookt met de geest – en zelfs de letter – van John Locke’s opvattingen.

Hoe kan een apolitieke overheid de prijs van zijn diensten zo bepalen dat elk individu in verhouding tot zijn of haar totale rijkdom betaalt? Ik ga een suggestie doen die libertarische economisten zal doen joelen. Ik ga voorstellen een vierde functie van overheid toe te voegen – een munt. En ik ga hen toestaan om de munt te ontwaarden!
Met hoeveel moet een echte overheid zijn munt ontwaarden, om de kosten van zijn functies te dekken? Ik schat dat het vermogen van een individu, gemiddeld, tussen 5 en 10 keer zijn jaarlijkse inkomen bedraagt.
Dat betekent dat een overheid, om het equivalent van 5% van haar huidige inkomsten, de hoeveelheid geld (chartaal of giraal) elk jaar moet doen stijgen met een bedrag gelijk aan tussen 0,5% en 1% van het totale vermogen van haar klanten. Dat is heel wat minder dan wat de politieke overheden van vandaag aan inflatie veroorzaken.
Een dergelijk systeem zou grote voordelen hebben. In één klap zouden de belastingsadministraties, de ingewikkelde fiscale wetten en regels, het papierwerk en de talloze fiscale geschillen verdwijnen. Het zou de herverdeling van rijkdom, en de daarmee verbonden politiek agenda’s uitschakelen. En belastingontwijking wordt onmogelijk, voor eenieder wie de munt aanhoudt, of wiens vermogen in die munt wordt gewaardeerd.
Natuurlijk, zullen mijn cijfers wat moeten bijgesteld worden. Misschien ben ik wat te optimistisch. En er zijn waarschijnlijk ook wat problemen die moeten verholpen worden.
Bijvoorbeeld, een dergelijk systeem is slechts eerlijk in een gebied waar het risico gelijkmatig is. Mensen die in een grote stad wonen zouden redelijkerwijze meer moeten betalen dan op het platteland. Maar daar is een oplossing voor. Als de kosten van overheid in Londen of Manchester hoger zijn dan in de rest van Engeland, dan creëren zij een andere munt – en een andere overheid.
De overheid van Londen kan dan Londense Lires uitgeven, en in Manchester gebruiken ze de Manchester Mark. Terwijl de Engelse overheid, verantwoordelijk voor de buitenstedelijke gebieden, gewoon Engelse ponden blijft drukken.
Deze woeker van munten lijkt op het eerste gezicht ingewikkeld. Maar ik denk dat dit technologisch kan worden opgelost. Het zou mogelijk moeten zijn om aan mensen een prijsopgave te doen in om het even welke munt die zij wensen te gebruiken. Ik kon, bijvoorbeeld, mijn 40 Engelse ponden gebruiken om in Manchester een voorwerp te kopen de waarvan lokale prijs 50 Manchester Mark is. Dit is vergelijkbaar met wat er bestond in Europa vóór de euro – maar de volumes zouden veel groter zijn, waardoor de transactiekosten bijna tot nul zouden worden herleid.

Wat als de mensen ervoor zouden kiezen om hun investeringen grotendeels in “buitenlandse” munten aan te houden? Ik denk dat dit het gunstige effect zou hebben dat dure overheden gedwongen worden om hun kosten te drukken. Ik denk wel dat de meeste mensen een significante bedrag in hun lokale munt zouden behouden – al was het alleen omdat hun huizen in daarin gewaardeerd worden. En het zou voor een Londenaar, die ervoor kiest om zijn vermogen in Engelse ponden aan te houden, niet zo handig zijn om telkens de Engelse politie te moeten roepen wanneer hij in nood is.
Sommigen zullen het gevaar vrezen dat de overheden van Londen en Engeland tegen elkaar oorlog gaan voeren. Maar ik geloof niet dit zal gebeuren. Bedenk dat dit echte overheden zijn, geen politieke. Zij zullen allicht gemoedelijk met elkaar samenwerken inzake militaire kwesties – zolang de behoefte aan de militaire defensie bestaat.

Ik kan nog verder speculeren. Als steden munten kunnen uitgeven en hun eigen overheden hebben, waarom dan niet individuen? Dit zou een terugkeer naar de oorsprong van munten zijn. Een munt is, in essentie, niets anders dan een overdraagbare schuldbekentenis, waarvan de waarde afhangt van het vermogen, de eerlijkheid en de reputatie van de emittent.
Zouden sommigen onder ons niet eerder verkiezen een deel van hun vermogen aan te houden in Gates Guldens of Branson Bahts?

En, nog interessanter, zouden er geen bedrijven kunnen ontstaan die tot doel hebben een zo goed mogelijke overheid te verstrekken aan zo veel mogelijk mensen – en daar winst uit maken? I kan me zo voorstellen dat Pinkerton een wereldwijd verspreide munt heeft – zeg maar de Pinkerton Peso – en de ambitie om goede mensen een goede dienstverlening te geven in om het even welke stad ter wereld. Is dit een radicaal idee? Ja. Gunstig? Ja, voor iedereen behalve voor zij die politieke belangen hebben. Praktisch? Ik moet bekennen dat ik het niet helemaal zeker weet, maar ik hoop dat daaraan kan gewerkt worden.
Zal het – of iets dat erop lijkt – ooit bestaan? Dat hangt van u af, beste lezer.

Vertaling Arjen De Neve