Captivitas

Op 4 juni zijn er weer verkiezingen voor het Europese Parlement en mogen de meerderjarige, niet onder curatele gestelde, mensen die de nationaliteit hebben van één der lidstaten van de EU hun stem uitbrengen.  In 2004 bracht 45,5% van het electoraat in de EU-lidstaten zijn stem uit op één van de zich socialistisch, liberaal, democratisch, christelijk, conservatief of groen noemende sociaaldemocratische partijen, die veelal ook bekend zijn van de landelijke politiek. Daarnaast kon men, in Nederland althans, ook kiezen voor enkele zogenoemde ‘klokkenluiderpartijen’. Dat zijn hervormingsgezinde politieke verenigingen die, zoals altijd het geval is bij hervormers, het bestaande systeem willen verbeteren, maar wel in tact willen laten.

Op 4 juni zijn er weer verkiezingen voor het Europese Parlement en mogen de meerderjarige, niet onder curatele gestelde, mensen die de nationaliteit hebben van één der lidstaten van de EU hun stem uitbrengen.  In 2004 bracht 45,5% van het electoraat in de EU-lidstaten zijn stem uit op één van de zich socialistisch, liberaal, democratisch, christelijk, conservatief of groen noemende sociaaldemocratische partijen, die veelal ook bekend zijn van de landelijke politiek. Daarnaast kon men, in Nederland althans, ook kiezen voor enkele zogenoemde ‘klokkenluiderpartijen’. Dat zijn hervormingsgezinde politieke verenigingen die, zoals altijd het geval is bij hervormers, het bestaande systeem willen verbeteren, maar wel in tact willen laten.
     Zo bestond er enige tijd, inmiddels is de beweging opgeheven, de partij Europa Transparant van Paul van Buitenen die bij de verkiezingen van 2004 twee zetels behaalde. Speerpunt van deze partij was om de corruptie binnen de grenzen overschrijdende ambtenarij aan te pakken. Meer transparantie. En dat er meer transparantie nodig is in de schimmige organisatie van de EU moge helder zijn. Neem alleen al een obscuur en ambigu geschrift als de Europese Grondwet.

Communis utilitas

 In 2005 konden de niet onder curatele staande 18 plussers in het bezit van de Nederlandse nationaliteit zich in een referendum over de Europese Grondwet uitspreken. De opkomst was maar liefst meer dan 60% hoger dan bij de verkiezingen van het Europese Parlement het jaar ervoor en 63% van het ‘Nederlandse’ electoraat stemde, tot verbijstering van de aanvankelijk in lichte feeststemming verkerende politici, ‘Nee’. Ondanks de ruim gesubsidieerde overheidscampagnes en een wijdvertakt netwerk van overheid – en semi – overheidsorganisaties en ondanks een stevige greep van de overheid op de media, is men er maar niet in geslaagd de geesten ontvankelijk te maken om kritiekloos in te stemmen met een in ambtenarentaal opgesteld contradictoir geschrift dat vaag blijft en veel ruimte laat voor willekeurige toepassing voor zowel de wetgevende – uitvoerende, binnen de EU heeft men klaarblijkelijk zo zijn geheel eigen opvatting van wat Trias Politica zou behoren te zijn, als de gerechtelijke macht. Zo wordt er in II-77 van de Europese grondwet gesteld dat eenieder het recht heeft op rechtmatig verkregen goederen in eigendom te bezitten, en dat niemand zijn eigendom mag worden ontnomen “behalve in het algemeen belang, in de gevallen en onder de voorwaarden waarin de wet voorziet en mits het verlies tijdig op billijke wijze wordt vergoed.” Men zou mogen aannemen dat om iets juridisch sluitend te maken en op z’n minst om te zorgen voor opheldering dat de opstellers van de Europese Grondwet uitleggen wat ‘algemeen belang’ precies betekent, maar een verklarende paragraaf ontbreekt bij II-77. Gelukkig komt de term ‘algemeen belang’ vaker voor in de Europese Grondwet en zou de betekenis op te maken moeten zijn door na te gaan in welke context hij wordt gebruikt. Maar helaas. Wat algemeen belang precies is blijkt niet uit I-26, I-31, I-32, I-40, II-112 en Titel I. Het voert te ver om ‘algemeen belang’ direct maar te beschouwen als een metafysische schijnuitspraak waarbij de schending van de logische syntaxis bijzonder duidelijk is – de Europese Grondwet had  prima door Rudolf Carnap als studiemateriaal gebruikt kunnen worden (een keer wat anders dan metafysische Duitse filosofen) –  ‘algemeen belang’ betekend hier: in het belang van de (Europese) staat. Het is nieuwspraak. Staatsbelang klinkt nu eenmaal minder vriendelijk en het was al zulk een heikele zaak om die Europese Grondwet bij mensen door de strot te drukken.

 Libertas

 Teveel gebrek aan transparantie, teveel achterkamertjespolitiek en de Europese Unie wordt ook nog eens een gebrek aan democratie verweten. En niet ten onrechte. Sinds kort bestaat er een heuse pan-Europese partij, genaamd Libertas. Deze hervormingsgezinde partij met goede bedoelingen is kritisch ten aanzien van het bestuur van de Europese Unie en zal in Nederland meedoen aan de verkiezingen voor het Continentale Praathuis onder leiding van lijsttrekster Eline van den Broek.  De door de pers ‘een charmant rechts meisje’ en ‘mini-thatcher’ genoemde politica komt op mij over als gedreven en energiek, vol ambitie en met het hart op de goede plaats, zoals vaker bij beginnende politici het geval is. Het valt te prijzen dat Eline van den Broek voornemens is de politieke cultuur in Europa te veranderen en zich te richten tegen corruptie, schimmigheid, vriendjespolitiek, geld over de balk smijterij, idiote regelgeving en welk euvel wel niet. Helaas ontbreekt het inzicht dat het juist de democratie is, waar zij zo krachtig voor pleit, die de oorzaak is van corrumpering. De democratische gezindheid van Eline van den Broek manifesteert zich uitdrukkelijk. Wanneer zij een ondemocratisch, of vermeend ondemocratisch, fenomeen ontdekt dan maakt zij duidelijk bezwaar. De Europese Stemwijzer is in haar ogen bijvoorbeeld ondemocratisch. Kleine partijen, waaronder haar eigen Libertas, dient men speciaal aan te vinken om in het overzicht van partijen en hun standpunten te worden opgenomen. Het mag een detail lijken voor sommigen, maar men dient te bedenken dat de Europese Stemwijzer is opgezet door het Instituut voor Publiek en Politiek dat beoogt burgers te informeren over democratische besluitvorming in samenwerking met belastinggeld ontvangende publieke omroepen.Wanneer men bij de dertig vragen van de Europese Stemwijzer consequent kiest voor de meest liberale standpunten, dan blijken VVD, PVV, de Liberaal Democraten en de Europese Klokkenluiders partij liberalere, of meer gematigde sociaaldemocratische (partijen als de VVD, EKP, LD en PVV kan men immers zeker niet liberaal noemen), standpunten in te nemen dan Libertas. Laat men sociaaleconomische thema’s zwaarder meewegen dan moet Libertas qua liberaal gehalte de eerder genoemde vier partijen evenzeer voor zich dulden. Natuurlijk blijft de Europese Stemwijzer een twijfelachtig meetinstrument. Net als stemcomputers. Wanneer men enkel de standpunten over miljardeninvesteringen en de private sector  zwaarder laat meewegen scoort Libertas hoger qua liberaal gehalte en komt dan op de tweede plek achter de VVD. Opmerkelijk, maar niet verbazingwekkend, is dat Groen Links steeds weer uit de test komt als de partij met de minst liberale standpunten. Bij Eline van den Broek heten landbouwsubsidies oneerlijk en ondemocratisch te zijn. Oneerlijk is staatssteun aan Europese landbouwbedrijven, terwijl via heffingen de landbouwproducten uit de Derde Wereld worden belast, zeker te noemen. Maar ondemocratisch? Volgens mij is het juist inherent aan het democratische systeem dat gekozen volksvertegenwoordigers cadeautjes aan hun belangengroepen geven teneinde herkozen te worden en zo de macht te kunnen consolideren. Zo  zal het CDA niet voor het afschaffen van landbouwsubsidies zijn, omdat dan de steun van de boeren aan hun partij weg zou vallen. En zo heeft de PVDA geen belang bij wetgeving waardoor het voor arme landen makkelijker zou worden op eigen kracht meer welvaart te bereiken, omdat men hiermee het deel van de achterban zou vervreemden dat zwaar te lijden heeft onder bepaalde schuldgevoelens en graag wil dat de staat ontwikkelingshulp geeft en alleen al gruwt bij de gedachte dat mensen in de Derde Wereld gelijkwaardige handelspartners en zelfs concurrenten zouden kunnen worden. Partijen die van oudsher steunen op het proletariaat zullen om aan de macht te blijven voorstellen die het mogelijk maken dat er ongeschoolde arbeiders binnen gehaald kunnen worden, en dus potentiële nieuwe kiezers, van harte steunen. Geschoolde arbeiders uit Oost-Europa die tijdelijk willen werken in Nederland wil men uiteraard buiten de deur houden, men schiet er  electoraal namelijk niets mee op. Democratie gaat nu eenmaal om herverdelen ten voordele van de eigen achterban. Zonder zulk een herverdeling verliest een politieke partij de macht. Dat verklaart ook de noodzaak van politici zich diplomatiek uit te drukken en continue te liegen en te verdraaien. Een redelijk, ethisch, waar, wijs, verstandig en vruchtbaar voorstel dat zonder omhaal van woorden wordt gepresenteerd zou het alleen maar slecht doen bij de massa der kiezers.“De subsidie wordt op een oneerlijke, ondoorzichtige en bovenal ondemocratische manier verdeeld. Het is toch aan niemand uit te leggen dat de Britse koningin vorig jaar meer dan een half miljoen euro aan landbouwsubsidie van Brussel heeft ontvangen?”  Feitelijk zegt Eline van den Broek hiermee dat er met landbouwsubsidie an sich niets mis is. Wat als de subsidie op een eerlijke, doorzichtige en bovenal democratische manier verdeeld zou worden. Zou dat iets afdoen aan de roofbouw die ten grondslag ligt aan het systeem van herverdeling door het verstrekken van landbouwsubsidies? Marlies Mulder, nummer 5 op de lijst, zei dat het streven van Libertas is terug te gaan naar de democratische basis. Alsof de corruptie, het machtsmisbruik, het regeren over de ruggen van anderen, de nepotistische herverdeling, niet inherent zouden zijn aan democratie, maar op z’n hoogst onaangename bijkomstigheden die los staan van de zuivere democratie zelf. Volgens de politici van Libertas is het ‘ano’, het ‘ja’, van de Tsjechische Senaat voor het Verdrag van Lissabon ondemocratisch. Dat is nog maar de vraag. Het Tsjechische volk heeft op democratische wijze voor een volksvertegenwoordiging gekozen die wetten hebben aangenomen die deze beslissing van de Tsjechische Senaat erkennen als wettelijk. Directe democratie is het niet te noemen, maar democratisch is het wel.Libertas eist, gezien de beleidspunten, transparantie, verantwoording, maar bovenal democratie. Libertas ziet de EU als een van de meest succesvolle projecten in de wereldgeschiedenis.

 Senilitas

 De houding van Libertas ten aanzien van democratie lijkt op die van Emilio Brentani, hoofdpersoon van Italo Svevo zijn ‘Senilità’, ten aanzien van Angiolina. Zoals Brentani er alles aan doet om het object van zijn begeerte, de manipulatieve en onbetrouwbare Angiolina die het gezien haar karakter helemaal niet verdient om op een voetstuk geplaatst te worden, als goed te blijven voorstellen terwijl hijzelf emotioneel ten gronde wordt gericht komt het bij de mensen van Libertas niet op dat hetgeen zij zich wensen zélf het probleem is. De Angiolina van Libertas heet Democratie. De EU is opgericht om een herhaling van de Eerste en Tweede Wereldoorlog te voorkomen. De oprichters geloofden dat landen die economisch van elkaar afhankelijk zijn en samenwerken, nooit tegen elkaar ten strijde zullen trekken. Sinds die oorlogen hebben de lidstaten van de EGKS, de voorloper van de EU, ook niet meer tegen elkaar gevochten. Dit is grote onzin. De EGKS-lidstaten hebben niet tegen elkaar gevochten vanwege het bestaan van een Europees samenwerkingsverband maar omdat ze, als semisatellietstaten van de Verenigde Staten, allen lid waren van hetzelfde NAVO-bondgenootschap. Zo hebben de Oost-Europese landen, die vazalstaten waren van de Sovjet-Unie, ook geen oorlog tegen elkaar gevoerd en hoogstens troepen geleverd om landen die iets te enthousiast aan het destaliniseren waren tot de orde te roepen. De Eerste Wereldoorlog, het dramatische einde van de Europese aristocratie en het begin van het einde van het culturele zelfvertrouwen van Europeanen, is vooral uitgebroken omdat Europese natiestaten aan het uitdijen waren vanwege de toename van democratie. De Eerste Wereldoorlog is niet in de eerste plaats zo bijzonder destructief geweest vanwege de nieuwe technieken, zoals de communis opinio onder de schrijvers van geschiedenisboekjes voor educatieve doeleinden is, maar vanwege het totalitaire karakter van de oorlog.In de tijd dat oorlog voeren nog veelal een privézaak was van monarchen die elkaars grenzen betwistten was het niet nodig om de gehele bevolking tegen het land waarmee men oorlog voerde op te zetten. Met uitzondering van de ideologisch beladen godsdienstoorlogen in de 16de en 17de eeuw en de Napoleontische oorlogen, bleven oorlogen beperkt en vooral een zaak van monarchen en hun legers. Gaandeweg is de oorlogsvoering verhard en heeft het uiteindelijk een totalitair karakter gekregen. Dit proces is gelijk opgegaan met democratisering en deprivatisering. Tussen 1815, het jaar waarin Napoleon I definitief werd verslagen, en de Eerste Wereldoorlog is de democratie in de Europese landen enorm toegenomen. Kon in 1815 nog 4% van de bevolking ouder dan twintig jaar stemmen in het Verenigd Koninkrijk, in 1884 had driekwart van de mannelijke bevolking stemrecht. In het Frankrijk van de Bourbon-koningen mochten ongeveer 100.000 mensen, op een bevolking van dertig miljoen, hun stem uitbrengen. In 1848 was het electoraat al aangegroeid tot meer dan acht miljoen, terwijl de bevolking niet veel hoger was dan in de decennia ervoor. Vlak na de Italiaanse vereniging had ongeveer 3,5% van de bevolking stemrecht; in 1913 was dit al meer dan 40% van de bevolking van  twintig jaar en ouder.*    Met de uitbreiding van de democratie nam het uitdijen van de staat toe. Meer belastingen, meer regulering, vervlakking van aristocratische waarden; decivilisatie. Inkomstenbelasting komt op het vasteland van Europa in de eerste helft van de 19de eeuw niet voor. In de tweede helft van de 19de eeuw en de eerste decennia van de 20ste eeuw introduceerden de meeste West-Europese landen inkomstenbelastingen. Met de democratie kwam de politiek van herverdelen en belangengroepen tevreden houden, om als machtsbasis te kunnen fungeren, in zwang. Hiervoor was meer geld nodig. En meer ambtenaren om het geld te kunnen herverdelen. En nog meer geld om die meer geld herverdelende ambtenaren te kunnen betalen. Een spiraal van meer herverdeling en meer ambtenaren. Het aantal ambtenaren steeg in Frankrijk tussen 1900 en 1920 met 50%, terwijl de bevolking was afgenomen. In Duitsland en het Verenigd Koninkrijk verdubbelden de aantallen ambtenaren in diezelfde periode. Om de kiezersgunst niet te verliezen door  de kosten van uitdijende staten neer te leggen bij de burgers nam de verleiding tot expansie buiten de landsgrenzen toe. De bestuurders van de inmiddels sterk gedeprivatiseerde landen stelden niets in de waagschaal dat zij als persoonlijk eigendom konden beschouwen, wat de uiteindelijke strijd die vanaf 1914 in volle hevigheid losbarstte nog meer destructief heeft gemaakt. Het verschil tussen eigenaarschap en verantwoordelijkheid enerzijds en optreden als beheerder in naam van een instituut dat na elke verkiezingen een andere samenstelling van bestuurders heeft, maar zelf – als instituut – nooit failliet kan gaan of weggestemd kan worden anderzijds. En dus ontwikkelden de bestuurders in de Europese  landen zich tot macht wellustige politici die het voeren van een totale oorlog zagen als kans om het binnenlandse sociaaldemocratische beleid, als we daar ook al het sociale beleid van staatslieden zoals Otto von Bismark onder mogen verstaan, vol te kunnen houden. De Eerste Wereldoorlog zou niet de laatste oorlog zijn van landen met een grote overheid. Hierna kwam ook nog de Tweede Wereldoorlog, de Koude Oorlog, de Korea-oorlog, de Vietnamoorlog, de oorlog van de Verenigde Staten tegen Irak. Het valt niet vol te houden dat democratie heilzaam voor het volk, rechtvaardig of het beste der kwaden zou zijn. Democratie heeft de Europese beschaving ten gronde gericht. Eline van der Broek over de gang van zaken rondom de Europese Grondwet: “Ik ben boos, omdat het ondemocratisch is.” En ik sla in machteloze woede gade hoe een in en ín slecht, absurd, en tot geweld en decadentie lijdend, politiek systeem genaamd democratie in deze tijd nog steeds wordt opgehemeld als zouden we er niet genoeg onder geleden hebben. Democratie heeft Europa in de Eerste Wereldoorlog gestort, democratie heeft ervoor gezorgd dat hoge Duitse ambtenaren Lenin miljoenen goudmark meegaven voor zijn revolutie om de periode van het voeren van een tweefrontenoorlog te bekorten, democratie heeft de economische crisis van 1929 veroorzaakt,  democratie is een vehikel geweest om figuren als Adolf Hitler aan de macht te helpen, democratie heeft gezorgd voor de vergrijzing van Europa, democratie heeft er voor gezorgd dat mensen invloed kregen die de haat van Europeanen ten aanzien van henzelf en hun eigen cultuur – of wat er van over is – propageerden, democratie heeft ervoor gezorgd dat geld uit het niets geschapen kon worden waardoor we nu in een uitzichtloze economische crisis zitten. Een ex-sanyassin die de kritiek op Sheela richt, maar Bhagwan ontziet, daar kan ik mee leven, de onnozelheid van Emilio om Angioliona op te hemelen als hijzelf een wrak is geworden kan mij ontroeren, een communist die beweert dat het communisme niet het probleem is maar sommige kameraden wel (ik heb het iemand letterlijk horen zeggen) drijft mij niet tot wanhoop, maar ik raak in een pijnlijke vervoering elke keer als ik er weer kennis van neem dat het zo ver is gekomen dat het ultieme vergif voor de Europese beschaving door velen, anno 2009, nog steeds  wordt gezien als op z’n minst het minste der kwaden. Zo ook door de mensen van Libertas. Dat het nog steeds breed wordt gedragen dat democratie, ondanks de vele gebreken, het beste systeem zou zijn heeft onder anderen als oorzaak dat onderwijsinstellingen door de overheid worden betaald en dat educatie veelal in de lijn van de overheid ligt. Op school leert men dat de multiculturele samenleving een groot goed is, omdat de grootste partijen veel kiezers hebben met een niet-westerse cultuur, men leert dat het klimaat verandert door menselijk toedoen omdat bestuurders nou eenmaal geen macht kunnen uitoefenen op magnetische zonnestormen en vulkanische activiteit. Zo leert men ook dat democratie het beste systeem is. Om deze overtuigingen aan te leren gebruikt men, waar nodig en waar inhoudelijke argumenten te kort schieten, vormen van emotionele chantage. Zo krijgen mensen met kritiek op multiculturalisme, op zichzelf vrij van exotisme en etnische implicaties, het verwijt racist of xenofoob of een anderszins moreel inferieur mens te zijn, krijgen mensen die vraagtekens zetten bij de vermeende door de mens veroorzaakte ‘global warming’ het verwijt de aarde naar de knoppen te willen helpen en destructief te zijn en wordt kritiek op democratie dood geslagen door iemand af te schilderen als een voorstander van een dictatuur of van chaos. Het geloof in multiculturalisme is, ondanks het onderwijs en de miljoenensubsidies aan propaganda maken de maatschappelijke organisaties, aan het eroderen. Spaarlampen en niet-fossiele brandstoffen worden thans vooral gekocht omdat het geld oplevert, heb ik de indruk, en niet in de eerste plaats vanwege de klimaathysterie. Maar de zuivere democratie is in de ogen van de meeste burgers nog steeds iets dat wordt beschouwd als een in wezen groot goed. Dit komt wellicht omdat democratie een langere geschiedenis kent en steeds als antipode werd gezien van de dictatuur. Daarom werden waarden als de vrijheid van meningsuiting, die in dictaturen meestal hevig worden onderdrukt door velen beschouwd als een wezenskenmerk van de democratie. Buitendien zag men geen alternatief. Er bestaat echter wel degelijk een goed, niet-dictatoriaal, alternatief voor democratie en dat is een samenleving op basis van  non-agressie en  zelfbeschikkingsrechten. Het recht om over eigen lijf en goed te mogen beschikken, terwijl niemand – geen mens en geen instantie – het recht heeft om geweld te gebruiken om een andere reden dan het verdedigen van lichaam en rechtmatig verkregen goederen.      

 Ingezonden door Oscar

* deze en meer cijfers zijn na te lezen in ‘Democracy – The God That Failed’ van Hans-Hermann Hoppe