Vandaag 3 oktober viert men in Leiden het Leidens Ontzet. Na een belegering van de stad van enkele maanden door de Spaanse troepen steken de Watergeuzen in september 1574 de dijken door. In de nacht van 2 op 3 oktober staat het water zo hoog, dat de Spaanse troepen de kuierlatten nemen. Zo wordt de stad op 3 oktober door de Watergeuzen bevrijd.

Oorzaken en aanleiding tot de Opstand tegen de Spanjaarden

Sinds de Reformatie ontwikkelde de verhouding tussen de verschillende religieuze bevolkingsgroepen in de Nederlanden zich bergafwaarts. Toen Philips II zijn vader Karel V opvolgde, namen de tegenstellingen verder toe. De Calvinisten verzetten zich tegen de katholieke heiligenverering en de uitbundige rijkdommen in de kerken. De spanningen namen verder toe door de eigenzinnigheid van de landvoogdes Margaretha van Parma, die protesten van de edelen uitlokte, welke vervolgens niet serieus genomen werden. Niet alleen werden Calvinisten in veel Europese landen streng vervolgd, maar ook vonden velen, dat de belastingen veel te hoog waren. Bovendien waren door de strenge winter van 1566 de oogsten mislukt, waardoor er hongersnood heerste en de hongerige bevolking de rijkdom van de kerken steeds meer verafschuwde.

Beeldenstorm
In dat jaar werd de situatie explosief, hetgeen zich ontlaadde in de beruchte Beeldenstorm. Honderden Rooms-Katholieke kerken en kloosters werden door woedende menigten vernietigd. Onder de objecten bevonden zich niet alleen beelden, maar ook doopvonten, preekstoelen, orgels, kelken, schilderijen, kerkelijke boeken en gewaden tot het stucwerk aan toe. Philips probeerde de orde op zaken te stellen en zond Fernando Álvarez de Toledo, Hertog van Alva naar de Nederlanden.
Zijn drievoudige opdracht luidt: de beeldenstormers te straffen, het katholieke geloof als enige geloof te vestigen en het bestuur te centraliseren. Alva brengt een leger mee, stelt rechtbanken in om de opstandelingen te straffen: door de instelling van de Raad van Beroerten. Willem van Oranje verzet zich tegen deze politiek, vlucht naar Nassau en organiseert van daaruit de opstand tegen Philips.
Zo wordt de Beeldenstorm gezien als een indirecte aanleiding tot de “Tachtigjarige Oorlog”.

Valstrik
In 1567 lokt Alva de Hollandse graven naar een vergadering om de gespannen toestand te bespreken. De meesten laten het afweten, maar de graven van Egmont en Horne komen wel opdagen. Zij worden onmiddellijk gearresteerd en in een kasteel in Gent opgesloten. In december 1567 worden zij voor de Raad van Beroerten gesleept en op 5 juni 1568 worden zij op de Grote Markt van Brussel onthoofd. Dit veroorzaakt een groot protest. Een voor een beginnen de steden te kiezen voor Oranje en tegen de Spaanse militaire overheersing door de troepen van Alva. De Tachtigjarige Oorlog is begonnen.

Belegeringen en ontzettingen
Alva ontmoet steeds meer tegenstand. Op 8 oktober 1573 wordt Alkmaar ontzet, maar eind oktober belegert hij Leiden met de bedoeling de bevolking uit te hongeren. Dat lukt in eerste instantie niet en het beleg wordt tussen maart en mei 1574 onderbroken in verband met de Slag op de Mokerheide. Inmiddels is Alva opgevolgd door Requesens, die Leiden op 26 mei opnieuw belegerd. Ondanks waarschuwingen van Willem de Zwijger zijn zij hier deze keer niet op voorbereid en komen er 6000 van de 18000 Leidenaren van honger om. De honger wordt zo erg, dat honden, katten en ratten worden opgegeten en het stadsbestuur overwoog om de stad over te geven. Maar hoewel alle normale communicatie was afgesneden bleef de duivenpost in stand. De musicus van de Pieterskerk Willem Cornelisz. had het stadsbestuur zijn duiven aangeboden, zodat brieven met Willem van Oranje in Delft konden worden gewisseld. Op 28 september ontving het stadsbestuur de eerste brief van de geuzen en nadat dezen de dijken hadden doorgestoken namen de Spanjaarden op 3 oktober de benen uit angst voor het wassende water.


Uit erkentelijkheid kreeg Willem Cornelisz. in 1578 een Oorkonde van de stad Leiden, het recht om zich van Duyvenbode te noemen en het wapen te voeren, dat bestaat uit de twee rode (kruislings liggende) Leidse sleutels met in elk van de vier kwadranten een blauw duifje.

Zie:
home.versatel.nl/d.van.duij…
nl.wikipedia.org/wiki/Beeld…
nl.wikipedia.org/wiki/Lamor…