Politieke stromingen worden ingedeeld in links en rechts, maar de echte tegenstelling zit in dwang versus vrijheid. Mensen kunnen niet vrij zijn in een samenleving gebaseerd op dwang.
Politieke stromingen worden ingedeeld in links en rechts, maar de echte tegenstelling zit in dwang versus vrijheid. Mensen kunnen niet vrij zijn in een samenleving gebaseerd op dwang.
 Linksom of Rechtsom, same shit |
Links Nederland heeft decennialang het monopolie op het opinieklimaat gehad, maar nu maakt een rechtse kerk zich op om het debat te domineren. Beide politieke stromingen reageren helaas te veel op elkaars zwakke punten in plaats van dat ze een duidelijke visie op maatschappelijke problemen formuleren.
Links pleit grosso modo voor persoonlijke vrijheden en tegen economische vrijheden. Mensen krijgen de vrijheid om hun leven op eigen wijze in te delen. Hierbij valt onder meer te denken aan de verlossing van beknellende religieuze banden en aan het toestaan van abortus, euthanasie en drugsgebruik. Links is niet voor economische vrijheid, maar voor gelijkheid. Om vrij te zijn, zo is de linkse redenering, is het nodig dat inkomens worden herverdeeld en dat uitkeringen hoog zijn en gelijke tred houden met de groeiende welvaart.
We staan nu aan het begin van een tijd die wordt gedomineerd door de rechtse politieke visie. Rechts pleit grofweg voor economische vrijheden en tegen persoonlijke vrijheden. De ‘verderfelijke’ gevolgen van te ver doorgeschoten persoonlijke vrijheid dienen te worden bestreden. Moraliseren en het normen- en waardendebat zijn de eerste pogingen hiertoe. Alsof de sociale revolutie van de jaren zestig niet heeft bestaan, wordt een verstikkende deken over Nederland gelegd. Economische vrijheid daarentegen wordt door rechts gestimuleerd: ondernemerschap, lage belasting, lage uitkeringen, privatisering.
Voor beide visies is iets te zeggen. Zowel links als rechts biedt interessante oplossingen voor maatschappelijke problemen: links de persoonlijke vrijheden en rechts de economische. Politieke partijen neigen ernaar om slechts oplossingen voor symptomen te formuleren. Ze verwarren de symptomen van het probleem met het probleem zelf. Hierdoor wordt het echte probleem niet opgelost.
Het niet-onderkennen van het werkelijke probleem leidt tot een bijna wanhopige reguleringsdrang, omdat niets lijkt te werken. Falend overheidsingrijpen wordt als het ware beloond met nog meer overheidsingrijpen. In de loop der tijd hebben we dan ook een sterke toename van overheidsdiensten, overheidsbegroting, overheidspersoneel en van wet- en regelgeving gezien. Want zowel de relatieve als de absolute omvang van de overheid neemt nog steeds toe.
Het échte probleem is dat noch links noch rechts de eigendomsrechten van individuen volledig respecteert. Volgens het klassiek-liberalisme heeft de mens recht op zijn eigen lichaam en op de vruchten van zijn arbeid. Dat brengt zowel de persoonlijke vrijheden van links als de economische vrijheden van rechts met zich mee. Het recht op het eigen lichaam impliceert het recht op abortus, euthanasie, drugsgebruik, terwijl het recht op de vruchten van de eigen arbeid het recht impliceert op lage belastingen, vrij ondernemerschap. Dit houdt in dat de overheid maar op een beperkt terrein taken heeft.
Het opbouwen en onderhouden van een verzorgingsstaat behoort daar niet toe. Veel mensen beweren dat dit tot gevolg heeft dat minder bedeelden tussen de wal en het schip raken. Maar het is de vraag of de verzorgingsstaat de armen wel helpt, want in het algemeen worden die er alleen maar arm door gehouden en neemt hun afhankelijkheid van de overheid juist toe. Private initiatieven kunnen wellicht beter inspelen op de behoeftes van de minder bedeelden. En je kunt ook vraagtekens zetten bij de rechtvaardigheid van gedwongen inkomensherverdeling.
Klassiek-liberalen zien een veel wezenlijker tegenstelling dan die tussen links en rechts: die tussen dwang en vrijheid. Dat deze tegenstelling niet wordt opgemerkt komt doordat een consequente visie op eigendomsrecht ontbreekt. Links en rechts hebben met elkaar gemeen dat ze een deel van het leven van de mens dwingend willen invullen: links wil de economische vrijheid inperken, rechts de sociale. En juist deze dwang, onvrijheid, is het probleem. Want hoe kunnen mensen in vrijheid leven in een samenleving die op dwang is gebaseerd?
De huidige problemen komen grotendeels voort uit goed bedoeld, maar slecht uitgepakt overheidsingrijpen. De overheid moet terug naar haar kerntaken: politie, defensie en justitie -en daarmee naar minder dwang en meer vrijheid. Het wordt tijd dat een debat wordt gevoerd over de legitimiteit, wenselijkheid en werkbaarheid van overheidsingrijpen buiten deze kerntaken.
Dit artikel verscheen op vrijdag 13 augustus 2004 op de Podium-pagina van Trouw.
| Dit artikel verscheen eerder op: |  |
Volgens mij zijn het toch de linkse partijen die met allerlei ‘anti-discriminatie-bureautjes’ de vrijheid van meningsuiting proberen te beperken, en dat is een voorbeeld van persoonlijke vrijheid. Een rechtse partij als VVD is weer voor het legaliseren van abortus en euthenasie.
Naar mijn mening wordt er veel te veel gedacht in termen van progressief=links en conservatief=rechts, en dit is een vrij achterhaalde definitie.
Voor het op gang brengen van een publiek debat over normen en waarden moet wel voor iedere burger duidelijk zijn wat de basisnorm van onze samenleving is. Voor het veeleisende nieuwe tijdperk waarin wij thans verkeren is het dringend noodzakelijk geworden dat die basisnorm is terug te vinden in onze constitutie. Dat vereist duidelijkheid en herziening van onze Grondwet, waaruit moet blijken waar Nederland voor staat, en waarin zij zich qua beschavingsniveau nadrukkelijk wil onderscheiden van andere beschavingen. De Grondwet mag van iedere burger verlangen dat hij/zij zich onderwerpt aan deze basisnorm en aan de gebruiken van ons land. Bovendien moet er nadruk worden gelegd op de neutrale Staat en Scheiding van Kerk en Staat. Pas wanneer aan deze voorwaarden wordt voldaan, kan er sprake zijn van een zinvol debat over normen en waarden, een kwestie van culturele identiteit en gezond verstand.
GOED BEDOELD ?
Ik ben het voor het overgrote deel eens met de strekking en conclusies van dit artikel. Maar ik maak toch ernstig bezwaar tegen een kwalificatie die een goede bedoeling aan de overheid toedicht:
“De huidige problemen komen grotendeels voort uit goed bedoeld, maar slecht uitgepakt overheidsingrijpen. De overheid moet terug naar haar kerntaken: politie, defensie en justitie -en daarmee naar minder dwang en meer vrijheid.”
Hoezo goed bedoeld ? Denk aan: terrorismebestrijding vs. privacybescherming, criminaliteitsbestrijding, boetebeleid (flitsers, etc.)
Dit zijn NB kerntaken en ik voel me nooit veilig als ik aan de overheid denk. Integendeel.
Hoezo “goed bedoeld” ?
Jaloezie is een drijfveer waarme de “Linkse” partijen hun herverdeling doordrukken!
Een Spirituele-commune in Amsterdam besloot 20 jaar geleden dat veel leden, 70 in dit geval, allemaal uit de “uitkering” moesten.
Het – uit de uitkering – gebeurde en het resultaat was verbluffend: Als bedrijf floreerde de “commune” als nooit tevoren. Gezien bij VPRO-tv : – de nieuwe mens -.
Comments are closed.