Regelmatig wordt er op de Vrijspreker gediscussieerd over libertarisme, waarbij onduidelijkheden de gemoederen nogal eens beroeren. Tijd om eens wat dingen op een rij te gaan zetten zodat er wat houvast is voor dergelijke discussies. Vandaag de eerste aflevering in een serie. Onder het motto ‘beter goed vertaald dan slecht geschreven’ heb ik daarom gemeend Mr. Libertariër hemzelf, Murray N. Rothbard, te laten spreken in het Nederlands. Het betreft een essay dat gebaseerd is op een stuk dat gepresenteerd werd op de nationale vergadering van de Philadelphia Society in Chicago, april 1979. Het thema van de vergadering was “Conservatism and Libertarianism”.
Libertarisme is de snelst groeiende politieke stroming in Amerika. Alvorens libertarisme te beoordelen en te evalueren, is het van vitaal belang om er precies achter te komen wat de doctrine is, en, meer in het bijzonder, wat die niet is.
Het is met name belangrijk om een aantal misverstanden over libertarisme bij de meeste mensen (niet in het minste bij de conservatieven) op te ruimen. In dit essay zal ik de meest algemene mythen die over libertarisme bestaan, benoemen en kritisch analyseren. Nadat deze zijn opgeruimd, zullen mensen in staat zijn om libertarisme vrij van flagrante mythes en misconcepties te bediscussiëren, en er mee om kunnen gaan zoals het zou moeten: op basis van haar eigen verdiensten en tekortkomingen.
Mythe # 1: Libertariërs geloven dat elk individu een hermetisch geïsoleerd atoom is, acterend in een vacuüm zonder elkaar te beïnvloeden.
Dit is een veel voorkomende beschuldiging, maar eentje die nogal wat hoofdbrekens oproept. In een leven lang lezen van libertarische- en klassiek liberale literatuur, ben ik nog geen enkele theoreticus of schrijver tegengekomen die deze positie ook maar in de verte onderschrijft.
De enig mogelijke uitzondering is de fanatieke Max Stirner, een midden 19e-eeuwse Duitse individualist die echter een minimale invloed op libertarisme in zijn tijd en daarna heeft gehad. Bovenal kwalificeert Stirner’s expliciete “Macht Maakt Recht”-filosofie en zijn verloochening van alle morele principes, inclusief individuele rechten als “spoken in het hoofd”, hem amper als een libertariër in welk opzicht dan ook. Bezijden Stirner, echter, is er niemand die ook maar in de verste verte deze algemene beschuldiging onderschrijft.
Libertariërs zijn methodologische- en politieke individualisten, dat is zeker. Ze geloven dat uitsluitend individuen in staat zijn om te denken, waarderen, acteren en kiezen. Ze geloven dat elk individu het recht heeft op het bezit van zijn eigen lichaam, vrij van dwingende interferentie. Maar geen enkele individualist ontkent dat mensen elkaar constant beïnvloeden in hun doelen, waarden, doelen en hun bezigheden.
Zoals F.A. Hayek al in zijn opmerkelijke artikel “The Non-Sequitur of the ‘Dependence Effect,” uiteen zette, is John Kenneth Galbraith’s aanval op de vrije-markt economie in zijn succesvolle “The Affluent Society” gebaseerd op de volgende propositie: economie vooronderstelt dat elk individu onafhankelijk zijn eigen waardenschaal vaststelt, zonder daarbij te zijn beïnvloed door wie dan ook. Integendeel, zoals Hayek al antwoordde, weet iedereen dat de meeste mensen niet hun eigen waarden vormen, maar dat beïnvloeding door anderen hen ertoe aanzet deze aan te nemen. [1]
Geen individualist of libertariër ontkent dat mensen elkaar constant beïnvloeden, en feitelijk is er niets mis met dit onoverkomelijke proces. Waar libertariërs tegen te hoop lopen is niet vrijwillige overreding, maar de dwangmatige oplegging van waarden door middel van geweld en politiegeweld. Libertariërs zijn in geen geval tegen vrijwillige samenwerking en samenwerking tussen individuen, uitsluitend zijn ze tegen de verplichte pseudo-‘samenwerking’ opgelegd door de staat.
————————————————————————
[1] John Kenneth Galbraith, The Affluent Society (Boston: Houghton Mifflin, 1958); F.A. Hayek, “The Non-Sequitur of the ‘Dependence Effect,'” Southern Economic Journal (April, 1961), pp. 346–48.
Origineel artikel
Hi André,
Even wat waarheden over het libertarisme:
http://zaplog.nl/zaplog/article/neoliberalisme_oude_schoenen_in_een_nieuwe_doos?
Een mooie beschouwing over het libertarisme:
– pseudo-wetenschap
– oude schoenen in een nieuwe doos
– kapitalisme van het meest gestoorde soort
– verraad van het volk
Lees maar eens!
Succes, Ben
Comments are closed.