‘Ik weet niet meer op wie ik stemmen moet’. “Stem dan niet. Als veel mensen duidelijk tonen dat ze de gang van zaken in de politiek niet langer accepteren, moeten de politici hun leven beteren of zich terug trekken”. ‘Maar wie krijgen we dan?’

Een fragment uit een veel gehoord gesprek. De laatste tijd gaan (in Nederland) bij velen de ogen open met betrekking tot het wangedrag van politici. Op praktische gronden zijn de huidige politici ongewenst, en op grond hiervan bestaat er weinig vertrouwen in eventuele andere. Dat kan een van de redenen zijn om een actie ‘Stem niet’ te voeren. Wel zodanig dat de respons groot is. Er zijn (minstens) drie mogelijkheden tot het voeren van actie:

1. Laat politici een belofte ondertekenen zoals in het artikel van Bill Forster afgedrukt. Dit vereist dat kiezers de advertentie lezen, begrijpen, opsturen, bijhouden of politici hun belofte houden, reageren als dit niet gebeurt. Dat is nogal wat.

2. Voeg een ‘lijst’ toe aan de verkiezingslijsten, zonder namen, met als opschrift ‘None of the above’. *)Dit vereist dat kiezers naar de stembus gaan en een stip zetten. In Nederland schijnt zo’n lijst onmogelijk te zijn.

3. Spreek een teken af waarmee kiezers die ‘None of the above’ ‘kiezen’ hun verkiezingsformulier ongeldig maken, bijvoorbeeld een kruis (of een pijl -[?] ?) over het hele blad. Dit teken moet via advertenties bekend worden gemaakt. Het vereist van de kiezer het lezen van een simpele advertentie, het gaan naar de stembus, het zetten van een kruis (pijl).

Inspelend op de traagheid en het ongenoegen van de kiezers lijkt me de laatste mogelijkheid beter dan de eerste. De laatste mogelijkheid hoeft niet te strijden met de principes van niet-stemmers: in advertenties kan gerefereerd worden aan het principiële karakter van het niet stemmen. Alle niet-stemmers moeten eenzelfde teken gebruiken: thuis blijven kan worden geweten aan de zon, de regen, principes, of het wangedrag van politici en is dus een onduidelijk teken. Het (naar ik hoop) extreem hoge aantal ongeldige formulieren zal een duidelijk signaal vormen aan politici met betrekking tot de ongewenstheid van hun optreden.

*) SY LEON ‘None of the above’ the lesser of two evils is evil. Uitg. Fabian publishing company.

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR