Alhoewel sommige “founding fathers” van de Verenigde Staten het libertarische gedachtengoed…
Alhoewel sommige “founding fathers” van de Verenigde Staten het libertarische gedachtengoed deelden, is het libertarisme als politieke beweging in de USA nog geen twintig jaar oud. Op het einde van de jaren 1960 werden in verschillende Amerikaanse universiteiten libertarische studentenverenigingen opgericht. Pas in 1971 werd een libertarische partij opgericht. Tegen de eerste conventie in juni 1972 waren er reeds bijna 1.000 leden. Op die conventie werd besloten mee te dingen bij de presidentsverkiezingen. Doch vanwege van de administratieve rompslomp kon de LP enkel in twee staten effectief aan de presidentsverkiezingen deelnemen. In 1976 kon de LP in 32 staten aan de presidentsverkiezingen deelnemen en behaalde 183.000 stemmen. In 1978 werd een libertarische kandidaat verkozen bij de verkiezingen voor het deelstaatparlement van Alaska. In 1980 behaalde LP-kandidaat Ed CLARK 921.000 stemmen. Die stemmenwinst was in grote mate te danken aan een gift van 2 miljoen dollar van warenhuisketen-eigenaar KOCH.
Dit electoraal succes was het startsein voor de strijd tussen de “clans” binnen het partijbestuur (national committee). In 1982 zette voorzitter Alicia CLARK de clan CRANE uit het partijbestuur. Gevolg van die interne twisten was een vermindering van het bedrag aan ingezamelde giften. Dit verklaart waarom de LP bij de presidentsverkiezingen van 1984 sterk achteruitboerde. Op de nationale LP-conventie van 1985 was de tegenstelling tussen de clans zo groot dat ze uiteindelijk een outsider, Jim TURNEY tot nieuwe voorzitter kozen. Jim had tevens het voordeel bij de leden goed bekend te zijn daar hij de video-opnames van alle libertarische activiteiten verzorgde. Hij zorgde evenwel niet voor de verhoopte verzoening. Er kwam alleen een nieuwe clan bij: de zijne. Op de conventie van SEATTLE in 1987 werd Jim TURNEY herkozen als voorzitter maar alleen omdat de andere clans geen gezamenlijke tegenkandidaat konden uitbrengen.
Bij de presidentsverkiezingen van 1988 behaalde LP-kandidaat Ron PAUL 432.355 stemmen (0,47%). De 91 LP-kandidaten voor het Congres waren samen goed voor bijna 470.000 stemmen, doch geen enkele werd verkozen. Die resultaten waren beter dan bij de vorige verkiezingen maar nog steeds ver beneden die van het wonderjaar 1980. Die verkiezingstegenslag, maar ook bepaalde van TURNEY’s beslissingen kostten hem een groot deel van zijn aanhang. Dit was zeker het geval met het overbrengen van het nationaal hoofdkwartier van de partij van Texas naar de hoofdstad Washington, TURNEY’s bedoeling was dichter bij de nationale media te komen om zo meer bekendheid te kunnen verwerven. Volgens zijn tegenstanders, verwierf TURNEY echter een kantoor in een vervallen buurt waar men nauwelijks op straat kan komen zonder aangerand te worden! Voorts wekte hij de ergernis van vele militanten door zich te ontdoen van bekwame partijmedewerkers, die hij zelf aangesteld had ten gunste van nieuwe vertrouwelingen.
Op 4 december werd Jim TURNEY uiteindelijk door het partijbestuur tot ontslag gedwongen*. Hij had vergeten dat de militanten en de sponsors van de Libertarian Party veel kritischer zijn dan die van de democraten of de republikeinen. In tegenstelling tot deze laatsten, kunnen LP-militanten niet rekenen op een beloning voor hun inzet. De LP heeft weinig kansen ooit de absolute meerderheid te halen. Voorts willen de libertariërs juist het geweld bannen uit de politieke machtsuitoefening en komen op tegen “the initiation of force as a means of achieving political or social goals”. Zelfs als ze een meerderheid zouden worden, zouden ze derhalve weinig mogelijkheden hebben om vriendjes te belonen.
De verkiezing van de nieuwe partijvoorzitter zal in september te Philadelphia plaatsvinden. Voor het ogenblik heeft enkel Matt MONROE, een militant van het eerste uur, zich kandidaat gesteld. Deze 48-jarige geneesheer van Poolse afkomst woont in Houston en zijn kandidatuur wordt duidelijk gesteund door de aanhangers van de Texaan Ron PAUL. De verkiezing van de partijvoorzitter zal dus uitwijzen of de partij haar eenheid kan terugvinden of verdeeld blijft. De conventie van september zal daarom in grote mate bepalend zijn voor de toekomst van de Amerikaanse LP, daar de teloorgang van de partij sedert het begin van de jaren-80 enkel gekeerd zal kunnen worden indien opnieuw een sterke en gemotiveerde kern de partij gaat leiden.
* Hierover meer in ROTHBARD, M. -Shootout at OK Corall, in: American Libertarian,January 1989, P.1.