Linkse anarchisten vandaag de dag lijken de vrije markt meer te haten dan de Staat. Sommigen zijn zelfs bereid om regeringsinterventie zoals minimumloon wetten en milieuverordeningen te steunen om de gevolgen van vrijhandel en globalisering te bestrijden. Deze mensen zouden nog het een en ander van Errico Malatesta kunnen leren als zij zich meer in de geschiedenis van het anarchisme zouden verdiepen.

Malatesta was een authentieke anarchist. Vanwege de speciale aandacht die hij kreeg van de Italiaanse politie besteedde Malatesta bijna de helft van zijn leven in ballingschap. Hij kon echter, na tijdens de oorlog in Londen gewoond te hebben, naar zijn geboorteland terugkeren in 1919. Daar werd hij één van de invloedrijkste activisten in de Italiaanse beweging.

Malatesta verkreeg veel respect in anarchistencirkels door zijn ervaring en toewijding. “Nova van Umanità”, het dagelijkse anarchistenblad dat hij oprichtte had op zijn hoogtepunt een omloop van meer dan 50.000 exemplaren. Het succes duurde niet voort. Het fascisme kwam sterk op. De autoriteiten stortten zich op het project van Malatesta en de anarchistenbeweging werd ondergronds gedreven. Malatesta bracht de laatste vijf jaar van zijn leven onder huisarrest door.

Errico Malatesta was geen academische geleerde, maar hij liet een rijke literaire erfenis na. Zijn benadering was zeer pragmatisch. Malatesta was een Libertaire communist die beweerde dat de anti- staatsindividualisten als ware anarchisten zouden moeten worden erkend en een kans zouden moeten krijgen om hun ideeën uit te proberen.

Tijdens de negentiende eeuw en het eerste decennium van de twintigste maakten individualisten een aanzienlijk deel uit van de anarchistenbeweging in de Verenigde Staten. Er waren niet zo veel individualistische anarchisten in Europa, maar er waren er een aantal. Anarchisten van de collectivistische beweging van deze periode waren vertrouwd met de individualistische traditie. Velen zagen het als een min of meer geldig deel van de anarchistische beweging.

Errico Malatesta besprak de mogelijkheid van individualistische economische organisatievormen in een anarchistische maatschappij. Hij schreef over een wereld zonder Staat, waar verschillende economische vormen zouden coëxisteren, zouden samenwerken en zouden concurreren: “waarschijnlijk zal met alle mogelijke vormen van eigendom, gebruik van productiemiddelen en met alle vormen van distributie, gelijktijdig in dezelfde of verschillende plaatsen worden geëxperimenteerd. Zij zullen worden gecombineerd en op diverse manieren worden aangepast tot praktische ervaring de beste vorm of vormen identificeert.”
Malatesta kwam zo tot de niet bijzonder originele, maar toch ongebruikelijke conclusie dat een anarchistische maatschappij op vrijheid moet worden gebaseerd. Veel linkse anarchisten lijken zo door hun eigen collectivistische visies te worden geobsedeerd dat zij niet in staat zijn de verdiensten van contractvrijheid en vrijheid van vereniging in te zien zodra de Staat wordt afgeschaft. Malatesta wees erop dat “wil echte vrijheid, dat is Anarchie, kunnen bestaan, dan moet er de mogelijkheid van vrije keus zijn en moet iedereen zijn leven kunnen leiden zoals het hem zelf schikt, hetzij op communistische of individualistische wijze of in één of ander mengsel van beide.”

Malatesta voorzag een vrije maatschappij met een “grote verscheidenheid aan gemeenschappen bestaande uit naburige en verwante bevolkingsgroepen, die een aantal verschillende verbanden met elkaar zouden hebben, hetzij communistisch of commercieel.”

Het communisme zou volgens Malatesta de beste optie blijken, maar hij was bereid dit punt te herzien, mocht zijn ongelijk worden bewezen. Boven alles was hij er van overtuigd dat de overwinning van het communistische ideaal “door overtuigen moet worden bereikt op basis van op feiten gebaseerd bewijs.”

“Om te besluiten,” schreef Malatesta, “geloof ik dat geen enkel systeem levensvatbaar kan zijn en de mensheid werkelijk van haar atavistische ketening kan bevrijden, als het niet het resultaat van een vrije ontwikkeling is.”

In een andere betekenis, was het standpunt van Malatesta helemaal niet pragmatisch. Hij realiseerde zich dat er nooit iets goeds uit de Staat kan komen:

“Wij zijn van mening dat de Staat niet in staat is goed te doen. Zowel op het gebied van internationale- als van individuele relaties kan het agressie slechts bestrijden door zichzelf tot aanvaller te maken; het kan misdaad slechts belemmeren door nog grotere misdaad te organiseren en te begaan.”

Milton Batiste is een libertarische activist in Zweden. Hij is editor van de nieuws site ONE IS A CROWD.

Vertaling door MJ.

Het origineel is te vinden op Anti-State.com.

5 REACTIES

  1. Goede tekst. In vrijheid op naar gelijke rechten, kansen en vrijheden zelf te kiezen hoe te leven, in welk systeem etc.

    Heel goed ook dat niet iedereen mee hoeft te gaan in dit streven. Lijkt me heel realistisch. Onvrijwillig opleggen is uit de boze (mits ze niet haar wil zal opleggen indien er een reeel alternatief is) Velen zullen het niet willen. In je tekst schreef je dat verschillende systemen naast elkaar zouden kunnen functioneren en relaties met elkaar zouden onderhouden. Dat zou geweldig zijn, maar mensen die niet willen hebben reeds het systeem van hun voorkeur. Mensen, zoals ik die verandering willen, moeten zelf en vrijwillig (en samen?) een alternatief creeren. Waar te beginnen? Wat te doen? Wat is nodig? Wat ik ook goed vind is dat er niet gerept wordt over arbeiders zoals zeveel gebeurd in anarchistische teksten, want heden ten dage zijn ze ver in de minderheid. Tegenwoordig werken de meeste mensen op kantoor. Ook een soort arbeider, maar het woord dekt de lading niet (meer).

    Dank voor uw aandacht.

    Met vriendelijke groet,

    Rogier Stomp, anarchisto solitario

    PS: prachtig: ‘One is a crowd’

  2. Rogier,

    Errico Malatesta (1853-1932) was niet de uitvinder van dit briljante idee. Dat is Paul Emile de Puydt (1810–1888).

    In een werkelijk vrije samenleving zullen bijv. socialisten hun collectivistische ideeën wereldwijd gewoon onder elkaar kunnen uitproberen, zonder anderen daarmee lastig te vallen. Zo zullen diverse bestuursvormen gewoon naast elkaar kunnen bestaan (liberalisme, socialisme, fascisme, democratie, monarchie, anarchie, etc). Het belangrijke verschil is echter dat mensen dan uit vrije wil tot zo’n groep kunnen toetreden en als het ze niet meer bevalt hun lidmaatschap kunnen opzeggen. En dat uiteraard zonder steeds te moeten verhuizen, dat hoef je immers ook niet als je je lidmaatschap van Milieudefensie opzegt om lid te worden van Natuurmonumenten.

    Reeds in juli 1860 publiceerde De Puydt dit idee voor een vrijere samenleving (zie voor het volledige artikel: http://www.panarchy.org ) :

    “Each generation is like a new tenant who, before moving in, changes things around, cleans up the facade, and adds or pulls down an annex, according to his own needs. From time to time some generation more vigorous or short-sighted than its predecessors, pulls down the whole building, sleeping-out in the open until it is rebuilt. When, after a thousand privations and with enormous efforts, they have managed to rebuild it to a new plan, they are crestfallen to find it is not much more comfortable than the old one. It is true that those who drew up the plans are set up in good apartments, well situated, warm in winter and cool in summer; but the others, who had no choice, are relegated to the garrets, the basements or the lofts.

    So there are always enough dissenters and trouble makers, of whom some miss the old building, whilst some of the more enterprising already dream of another demolition. For the few who are satisfied there is an innumerable mass of objectors.
    We must remember however that a few are satisfied. The new edifice is indeed not faultless, but it has some advantages; why pull it down tomorrow, later, indeed ever, as long as it shelters enough tenants to keep it going?

    I myself detest the wreckers as much as the tyrants. If you feel your apartment is inadequate or too small or unhealthy, then change it – that is all I ask. Choose another place, move out quietly; but for heaven’s sake don’t blow up the whole house as you go. What you found unsuitable might delight your neighbour.”

    “My panacea, if you will allow this term, is simply free competition in the business of government. Everyone has the right to look after his own welfare as he sees it and to obtain security under his own conditions. On the other hand, this means progress through contest between governments forced to compete for followers. True worldwide liberty is that which is not forced upon anyone, being to each just what he wants of it; it neither suppresses nor deceives, and is always subject to a right of appeal. To bring about such a liberty, there would be no need to give up either national traditions or family ties, no need to learn to think in a new language, no need at all to cross rivers or seas, carrying the bones of one’s ancestors.

    It is simply a matter of declaration before one’s local political commission, for one to move from republic to monarchy, from representative government to autocracy, from oligarchy to democracy, or even to Mr. Proudhon’s anarchy – without so much as removing one’s dressing gown or slippers.”

  3. You’re welcome Rogier.

    Wat betreft je vraag naar de moderne arbeidsverhoudingen: Ik heb daar zelf enkele ideeën over die de basisopbouw van een vrije samenleving en de weg daarheen misschien voor je kunnen duidelijk maken. Veel maatschappelijke trends wijzen overigens al in deze richting. Belangrijke aanjagers daarbij zijn de globalisering, de informatisering en de toenemende individualisering.

    Als je kijkt naar de structuur van moderne grote bedrijven (globals) dan zie je dat ze bestaan uit een wereldwijd netwerk van kleine en slagvaardige business units die onderling en met strategische partners in steeds wisselende verbanden samenwerken. Zo kunnen ze snel en gemakkelijk inspelen op de voortdurende veranderingen in de markt. De medewerkers die bij deze bedrijven werken, met name de kenniswerkers, zijn vaak een soort eenmansbedrijfjes. Het zijn vakspecialisten die hun expertise aanbieden aan de hoogste bieder. Het ene moment werken ze in een groot projectteam samen met honderden collega’s om een opdracht voor een grote klant in Europa uit te voeren, het andere moment doen ze geheel zelfstandig een klus voor een klein MKB-bedrijfje in Azië, om een voorbeeld te noemen. Soms reizen ze daarvoor de wereld over, maar vaker blijven ze gewoon thuis, in hun huis in de Rocky’s of met uitzicht op de Loosdrechtse Plassen of het Leidse Plein. Moderne ICT-middelen maken dit mogelijk. Ook gespecialiseeerde productieafdelingen worden tegenwoordig steeds vaker verzelfstandigd. Ze kunnen dan ook voor anderen dan het (voormalige) eigen bedrijf produceren. De globals en hun medewerkers overstijgen daarmee de traditionele natiestaat.

    Een vrije samenleving zal net zo’n structuur hebben en overheden overbodig maken. De samenwerkingsverbanden van mensen zullen voortdurend wisselen en hun verenigingen (vergelijkbaar met de business units van de globals) vormen een wereldwijd netwerk. Daar overheen ligt het fijnmazige netwerk van individuen die op geheel vrijwillige basis 1-op-1 relaties aangaan. Deze netwerken verschuiven voortdurend ten opzichte van elkaar, want mensen worden lid van een bepaalde organisatie, gaan naar een andere of richten hun eigen club op. Net als de kenniswerkers van de globals zullen zij daarvoor soms moeten verhuizen en soms gewoon kunnen blijven waar zij nu zijn. Zo ontstaat wereldwijd een uiterst flexibele samenlevingsstructuur waarin mensen zich in vrijheid kunnen ontplooien.

    Er zijn overigens al aanwijzingen dat de overheid zich (noodgedwongen en met grote tegenzin) van tal van maatschappelijke terreinen moet terugtrekken. De voortdurende kostenstijging van de dienstverlening leidt tot structurele bezuinigingen en het afstoten van taken (zie bijv. het privatiseren van nutsbedrijven, hier en elders in de wereld). Uiteindelijk blijft er nog een minimale overheid over die waarschijnlijk steeds verder in betekenis inboet. Haar werk is dan overgenomen door de vrije markt.

    Als al deze trends doorzetten ontstaat die vrije samenleving zonder dat libertariërs daar veel aan hoeven doen ! 😉

  4. Quote:
    “Sommige mensen nemen verlichting te pas en te onpas in hun mond en dat zonder geen enkel historische kennis.”

    Ik kan dit compleet onderschrijven, want eergisteren heb ik nog (in mijn eentje) gediscussierd tegen hippies en Sp’ers. (met z’n drieen) Ze lopen dik tof te doen met hun modificeerbare intellectuele feitjes maar zodra blijkt dat jij meer weet over Keynes, Socrates en Plato dan zij in hun hele leven zullen weten, stappen ze over op nihilische -publiekwinnende- argumenten. Dat is in mijn ogen verachtelijk. Ik moet meer rechtse mensen in de buurt vinden die er net zoals ik van houden om over politiek te filosoferen.

    Verder is het hoofdprobleem van de huidige samenleving zijn gebrek aan volledige rationaliteit. Het geloof is inderdaad een verrijkende eigenschap, want met behulp van geloof, of het nu christen, moslim, of jood is, kunnen mensen een bron van kracht in hun bewustzijn aanboren die hen energie kan leveren voor uitmuntende prestaties. Daardoor kunnen zij zichzelf bijvoorbeeld beter stimuleren om zichzelf op te offeren, ontberingen langer te doorstaan of verdriet te verwerken. De Uebermensch, waar Nietsche over schrijft in Aldus sprak Zarathoestra, is de mens die deze bronnen weet aan te boren puur vanuit de rationaliteit.

    Er is niets zoiets als een logisch verband tussen huidskleur en capaciteiten. Wel is het zo dat onder veel allochtonen een cultuur heerst waarin het niet zo belangrijk is goed te kunnen leren of hard te kunnen werken. Waarin het belangrijk is om mannelijk, stoer en populair te zijn. En vooral goed de baas te kunnen spelen. Je hoeft het station maar op te komen en je ziet degenen waarover ik spreek doorgaans al staan. Dergelijke individuen (Het zijn eigenlijk geen individuen maar kuddedieren, maar de politiek heeft de term “individu” nu eenmaal uitgehold om de mensen een valse schijn van soevereiniteit voor te houden) zijn wat mij betreft niet welkom in Nederland.

    Dan maakt het me niet eens uit of dat nu blanken, zwarten of moslims zijn. Het zijn gewoon allemaal lieden die niet het inzicht hebben tussen Goed en Kwaad (dus tussen drugs en reinheid) allemaal figuren, die, hoe dom ook, geen wilskracht kennen. Iedereen kan met wilskracht hiero wat berijken, zelfs de armste schooier kan zichzelf met wilskracht uit de alleronderste klasse verheffen. Links meent mensen die niet tussen goed en kwaad kunnen kiezen en mensen zonder doorzettingsvermogen toch te moeten beschermen. Ik kan daar niet inkomen. Men noeme mij onmenselijk, dan ben ik onmenselijk. Op den duur is het toch onvoormijdelijk dat ik daar dan voor uit wordt gemaakt want ik het gedachtegoed onvoorwaardelijk trouw. En ik weet dat ik niet tot de alleronderste regionen van de klassen in Nederland zal afzakken juist omdat ik het rechtse gedachtegoed trouw ben. -Juist- op deze manier geef ik positieve inhoud aan het begrip, of vooral de loyaliteit aan Individualisme. Mensen die gevoelig zijn voor populisme zijn van nature nu eenmaal vijandig tegen individuen, omdat ze onderbewust aanvoelen dat deze mensen misschien wel iets zullen bereiken in hun leven. Onder deze provocerende mensen HET MOET GEZEGD WORDEN zitten meer allochtonen dan allochtonen. Ben ik daarom een rascist? Nou, tegenwoordig ben je dat meteen al, en ik moet mezelf niet in allerhande bochten willen wringen om maar het stigma “rascisme” te ontlopen.

    En dus vindt ik: Al die recivistische junks moeten naar de landen teruggekickd worden waar ze vandaan komen, en gooi desnoods de autochtone misdadigers er maar achteraan. Ik meen dat onszelf te kunnen permiteren aangezien die landen precies hetzelfde gedaan hebben. Tot slot zou ik willen reageren op dat linkse smoesje dat wij de gastarbeiders door de stelselmatige vernederingen die wij hen door het toewijzen van minderwaardige arbeidsposities zelf aangezet hebben tot wandgedrag en verachting van ons Land. Daarop zou ik willen zeggen dat we daar nooit last van hebben gehad met Spanjaarden en Itallianen. Zo, hehe, wat een frustratie kan een mens toch huisvesten.

Comments are closed.