Ik kom wat geld tekort, dus u leent mij een tientje. Dat tientje heeft u eigenlijk niet, maar u belooft dat ik het binnenkort ga krijgen. Nu ben ik dus virtueel een toekomstig tientje rijker. En weet u wat, aangezien ik toch binnenkort een tientje ga krijgen, ga ik dat nu alvast aan u uitlenen, want u had een tientje nodig om aan mij uit te kunnen lenen, weet u nog?

Omdat ik ergens een vergunning heb, mag ik mijzelf bank noemen. Dus dat tientje dat ik van u ga krijgen, mag ik vervolgens ook weer aan 10 mensen uitlenen.

Snapt u het nog? En denkt u dat zo’n systeem lang vol te houden is? In feite is bovenstaande precies wat er nu met ING en de overheid gebeurt. De overheid pompt 10 miljard in ING, en gaat daartoe een staatslening uitschrijven. Vervolgens kan ING die staatsobligaties kopen met de 10 miljard die nu, dankzij de overheid, op de balans staat. Het gevolg is dat de ING, dankzij fractioneel bankieren, nu dus opeens 10 miljard aan ‘waardevaste staatsobligaties’ op de balans heeft staan. En daardoor die 10 miljard weer tot 10 keer toe aan allerlei andere mensen kan uitlenen.

Doe dit op grote schaal, en je snapt snel genoeg hoe het allemaal fout heeft kunnen gaan. Dan kun je zo veel ambtenaren de boel laten controleren als je wilt, een fout systeem is een fout systeem. Daar helpt geen AFM tegen. Dat het bankwezen ten onder gaat aan een ‘gebrek aan vertrouwen’ is dus logisch, dat vertrouwen is immers nergens op gebaseerd. Net zoals het vertrouwen in ‘de overheid’ nergens op gestoeld is.

Uiteindelijk is de enige oplossing om de markt vrij te geven. Laat banken zelf uitzoeken wat voor geld ze op de markt brengen, hoe ze het noemen, en welke dekking ze daarbij willen toepassen. Dan zal snel genoeg blijken hoeveel Rabo’s één ABN waard is. Gaat één van de twee dan fractioneel bankieren, zal de koersverhouding snel veranderen, wat boze klanten tot gevolg heeft. De markt zal zichzelf zo makkelijk kunnen corrigeren. Zonder bemoeienis van al die ambtenaren.