Er zijn mensen, denkers ook, die beweren dat politiek niets anders is dan het uitvoeren van een rituele dans. Aan de borreltafel zijn de meeste politici het daar wel mee eens, maar in het openbaar geven zij dat niet graag toe. Erkennen dat zij aan een rituele dans deelnemen is schadelijk voor hun imago en vooral voor een politicus is zoiets absoluut dodelijk. Immers, hij wil gezien worden als een verantwoordelijk bestuurder die ernstig en zakelijk met de anderen overleg pleegt, waarbij het uitsluitend om de inhoud gaat en volstrekt niet om de vorm. Zo ontstond er onlangs een hevig tumult toen iemand, nota bene een minister, er geen doekjes om wond en het politieke gedoe beschreef als niets anders dan een verplichte rituele dans. Iedereen haastte zich om hem ter verantwoording te roepen teneinde den volke duidelijk te maken dat de politiek wel degelijk een serieus bedrijf is. Dat evenwel was op zichzelf al een deerniswekkende rituele dans…

Wat nu is een rituele dans?

Een rituele dans is een opeenvolging van handelingen en uitspraken die bij oningewijden de sfeer van iets hogers op moet roepen, maar die er in feite alleen maar toe dient te verbergen waar het wezenlijk over gaat. Het ziet er uit als het een, maar het betreft het ander. Dat wil natuurlijk zeggen dat je eigenlijk te doen hebt met een leugenachtige vertoning die door een aantal ingewijden opgevoerd wordt ter wille van bepaalde geestelijke of stoffelijke belangen waaraan zij liever geen al te grote ruchtbaarheid willen geven. Je behoeft geen helderziende te zijn om vast te kunnen stellen dat de politiek tenvolle aan deze omschrijving voldoet. Het is een en al ritueel, ondanks het feit dat men niet af laat te verklaren dat alleen het landsbelang in het geding is en dat men zich volstrekt onbaatzuchtig daarvoor in zet. Dit, zoals een ieder kan vaststellen, in tegenstelling tot de realiteit waarin het om partijbelangen en eisen van machtige economische elites gaat. En niet te vergeten natuurlijk het persoonlijke belang van een goede baan die weinig specifieke kwaliteiten vereist.

Het politieke ritueel is dus een vertoning die niet alleen het gescharrel van de politici van een zekere status moet voorzien, maar die vooral ook de goegemeente zand in de ogen moet strooien, door te doen alsof hogere waarden in het geding zijn terwijl het in feite om uitermate kinderachtige banaliteiten gaat. Want ook de tegenwoordige democratische politiek is, net als die van voorgaande eeuwen, niets anders dan een dodelijke strijd van een aantal enkelingen om de macht, hun eigen macht wel te verstaan. Er is namelijk geen wezenlijk verschil tussen de praktijken van Lodewijk de Veertiende of Karel de Vijfde met hun adellijke kornuiten enerzijds en het huidige zogenaamd democratische politieke gedoe anderzijds. Slechts de vorm is anders, maar het wezen is precies hetzelfde. En om dat onbelemmerd te kunnen realiseren kunnen de machtzoekers niet buiten het ritueel. Zij kunnen dus niet buiten de leugen…

Tot verbijstering van de gezeten politici is er onlangs in Nederland een enigszins andere wind gaan waaien, dankzij het optreden van een enkele man die het vermogen en de moed had de sluier weg te trekken, om de mensen de treurige realiteit van de gebruikelijke politiek te laten zien. Zoals zo vaak met dit soort gebeurtenissen was het helaas maar van korte duur omdat ook hij het met zijn leven heeft moeten bekopen. Afgezien daarvan echter duurde het vooral ook maar betrekkelijk kort omdat politici uitermate bedreven zijn in het bedenken van nieuwe rituelen, teneinde de parlementair democratische politiek voort te kunnen zetten. Dus zullen zij die nieuwe rituelen stellig binnenkort bij de komende verkiezingen aanwenden, uiteraard om opnieuw onbelemmerd hun partijbelangen te kunnen dienen.

THE BEAUTIFUL ART OF PHILOSOPHY

1) Homepage 1 Jan Vis: http://home01.wxs.nl/~filosvis
2) Homepage 2 Jan Vis: http://home.planet.nl/~dageraad.vis

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR