Titel ontleend aan het gelijknamige boek van Frank van Dun (Kluwer, 1983)

Terreur en blind geweld, het behoort de laatste jaren meer en meer tot de dagelijkse werkelijkheid. Voor de media is het een hot item met een sterke visuele impact, waar het publiek gretig naar kijkt, het erg vindt, maar weinig over nadenkt.

Slechts weinigen realiseren zich welk het werkelijke probleem is achter dit geweld. Integendeel, sommigen beschouwen dit soort geweld zelfs als vanzelfsprekend en “rechtvaardig”. Indien men echter de feiten van op een afstand gaat bekijken en in zijn maatschappelijke context plaatst, dan komt men tot de vaststelling dat deze gewelddaden vooral mogelijk zijn, omdat men steeds minder respect opbrengt voor zijn medemens en diens eigendom en men een fundamenteel rechtsgevoel verloren heeft.

Het fundamentele recht van elke mens is zichzelf te zijn en zijn eigen zaken te mogen beredderen. Van dit recht gebruik maken impliceert dat men ook aan de andere mensen dit recht toezegt. Doet men dit niet, dan verklaart men zichzelf tot “meester” en de anderen tot “slaven”.

Alhoewel elk bij dit soort geweld een potentieel slachtoffer is, is het toch bevreemdend vast te stellen hoe de samenleving hierbij relatief onverschillig blijft en maar matig reageert. Men richt zijn hoop liever op de overheid. Hoe speelt die overheid hierop in? Men versterkt de ordestrijdkrachten, maar tezelfdertijd verbiedt men een ongewapende burgerwacht. Deze dubbelzinnige houding is ook in andere wetten en decreten terug te vinden. De burger ondervindt aan den lijve (soms letterlijk) de tegenstrijdigheid en de willekeur van de wet. De politici, grootmeesters in “nieuwspraak” en “dubbeldenk” drijven het zelfs zover dat ze alle politieke enquêtes één maand voor de verkiezingen willen verbieden, dit “om de kiezer niet te misleiden”.

Wie misleidt hier wie?

In een sfeer van dergelijke morele ontaarding, kan men dan ook een teloorgang van het fundamenteel rechtsbeginsel verwachten. Het probleem van het gebrek aan verantwoordelijkheidszin bij sommige individuen is aldus meer dan een probleem van vandaag alleen. Het heeft een historische dimensie. Alleen een langzaam leerproces (een opvoedingsproces in de goede zin van het woord), waarbij de overheid in eerste instantie het voorbeeld geeft, kan hierin verandering brengen. Zolang de overheid zelf het onrecht legaliseert en het zelfbeschikkingsrecht van de burger met voeten treedt, kan men ook geen verantwoordelijk gedrag van de burger verwachten.

M.a.w. is de anarchie (in de niet-constructieve zin) nabij?

Eric Verhulst Voorzitter Libertarisch Studiecentrum